Sinh vật với ngoại hình kỳ dị
Echiura là một nhóm nhỏ động vật thủy sinh từng được coi là một ngành riêng biệt, nhưng nay được thống nhất phân loại là một lớp giun đốt đã mất đi sự phân đốt vốn có.
Echiura lần đầu tiên được mô tả trong tài liệu khoa học vào năm 1766, bởi một nhà khoa học người Phổ tên là Peter Simon Pallas. Kể từ đó tới nay, đã có ít nhất 236 loài Echiura được phát hiện bởi các nhà sinh vật học. Chúng phân bổ chủ yếu ở vùng biển Đại Tây Dương, trong lớp cát hoặc các lớp trầm tích mềm.
Loài Echiura có đặc trưng bởi cơ thể hình trụ dài, giống như một cây xúc xích, với một cái vòi hoặc lưỡi mở rộng ở phía trước đầu. Loài lớn nhất có tên khoa học Ikeda taenioides dài tới hơn 2 mét. Trong khi đó, loài nhỏ nhất có tên Lissomyema. chỉ dài vỏn vẹn 1 cm.
Hầu hết chúng sống trong cát, bùn và đào hang theo hình chữ U. Một số ít loài Echiura sống giữa kẽ của các tảng đá. Cá biệt, có loài còn được tìm thấy ở đáy đại dương sâu 6.000 mét
Echiura không có mắt, mà cảm nhận môi trường hoàn toàn qua xúc giác có trên chiếc vòi của mình. Bên cạnh đó, chúng cũng không có hệ hô hấp riêng biệt, khi oxy chủ yếu được hấp thụ qua thành cơ thể ở cả thân và vòi của chúng.
Tuy nhiên, Echiura có ruột và hệ tiêu hóa. Chúng ăn thịt, thường là các sinh vật nhỏ như cua hoặc cá con bị mắc kẹt vào tổ của chúng.
Cách săn mồi của loài Echiura đó là đào các tổ hình chữ U. Sau khi thức ăn bị lùa vào bên trong theo dòng nước, chúng sẽ vươn những chiếc vòi dài của mình tới tóm lấy con mồi.
Cấu trúc sinh học cho phép chúng tự cắt đứt cơ thể khi bị tấn công, và tái tạo lại chỉ sau một vài tuần.
Vai trò với hệ sinh thái
Echiura không chỉ nổi tiếng với ngoại hình thú vị, mà còn là một phần quan trọng của hệ sinh thái biển.
Chúng thường trực tiếp hoặc gián tiếp kiểm soát sự sẵn có của các nguồn tài nguyên, chẳng hạn như thức ăn và nơi ở cho các loài sinh vật khác.
Echiura làm điều này chủ yếu bằng cách thay đổi các đặc điểm vật lý của môi trường sống. Điển hình như thói quen đào hang và kiếm ăn của chúng làm thông khí và lọc bỏ các chất cặn làm trong nước.
Ngoài ra, đây còn là môi trường cư trú lý tưởng của một số loài sinh vật cộng sinh khác như động vật giáp xác và động vật thân mềm hai mảnh.
Echiura cũng đóng vai trò là nguồn thức ăn nuôi sống một loạt các loài cá, bao gồm cả cá mập nước sâu hay các loài có cá ý nghĩa thương mại như cá chim Alaska.
Ở Queensland, Echiura đang nuôi sống loài chim mỏ nhát viễn đông (eastern curlew) có trong danh sách sắp tuyệt chủng cực kỳ nguy cấp.
Một số loài động vật có vú cũng ăn chúng, chẳng hạn như hải mã Thái Bình Dương ở biển Bering và rái cá biển.
Tại nhiều nước Đông Á và Đông Nam Á, Echiura còn được sử dụng làm thực phẩm cho con người.
Minh Khôi