Hình ảnh con cá heo màu hồng bơi lội và nhào lộn trong khu vực biển cạnh Hòn Dấu, Đồ Sơn, Hải Phòng được một số người dân phát hiện và ghi hình.
Phân tích qua hình ảnh và video, ThS Phạm Văn Chiến và các cộng sự Viện Tài nguyên và Môi trường biển, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam xác minh đây là loài cá heo Lưng gù Thái Bình Dương (Indo-Pacific Humpback Dolphin), có tên khoa học là Sousa chinensis (Osbeck, 1765), thuộc họ cá heo mõm dài (Delphinidae). Đây là loài quý hiếm, được liệt kê trong sách đỏ của Việt Nam ở mức nguy cấp (EN).
Nhóm đã tham khảo ý kiến nhận định của chuyên gia Hội nghiên cứu động vật biển quốc tế tại Bảo tàng Khoa học quốc gia Tự nhiên và Khoa học, Tokyo (Nhật Bản), Bảo tàng Quốc gia Khoa học Tự nhiên, Đài Trung (Đài Loan, Trung Quốc) cho kết quả tương tự.
Cá heo Lưng gù Thái Bình Dương có kích thước trung bình, chiều dài khoảng 2,8 m, cân nặng khoảng 280 kg. Loài này có mõm dài, vây lưng ngắn và rộng, đầu có một bướu. Con non thường có màu đen và xám, con trưởng thành có màu hồng hoặc trắng đặc trưng. Tuổi thọ của loài này khoảng 35-40 năm. Khi trưởng thành khoảng 30 tuổi chúng sẽ có màu hồng.
Cá heo lưng gù Thái Bình Dương phân bố ở miền bắc Australia, miền nam Trung Quốc, vùng biển Indonesia và xung quanh vùng ven biển từ Ấn Độ Dương đến phía Nam Phi. Chúng thường sống ở vùng nhiệt đới ấm và vùng ôn đới.
Tại Việt Nam, trước đây loài này được tìm thấy ở vùng biển Vân Đồn (Quảng Ninh), Đồ Sơn (Hải Phòng) và vùng biển Nha Trang (Khánh Hòa). Tuy nhiên, những năm gần đây ít thấy loài cá heo này xuất hiện ở các vùng biển của Việt Nam.
Theo ông Chiến, đây là một trong số rất ít loài cá heo có tập tính sống gần bờ. Thức ăn chủ yếu của chúng là cá đù và các loại tôm, cá nhỏ khác. Cá heo thường đi theo cặp hoặc theo đàn, rất hiếm khi xuất hiện một mình, ngoại trừ tình huống chúng bị lạc đàn. Loài này không nguy hiểm cho con người.
Ông Chiến cho biết, cách đây khoảng 20 năm, ngư dân đi biển rất hay gặp loài cá heo này. Nhưng gần đây do môi trường biển xấu đi, số lần nhìn thấy loài cá heo này cũng thưa dần. Việc phát hiện loài cá heo này tại vùng biển Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng cho thấy dấu hiệu loài thú biển quý hiếm này đang quay lại sinh sống tại vùng biển của Việt Nam. "Đó có thể là một chỉ dấu về môi trường tốt bởi loài cá heo nói chung thường sống ở vùng biển có môi trường trong lành, nguồn thức ăn phong phú", ông Chiến nói.
Tô Hội