Giống như trí thông minh, sự sáng tạo cũng là một trong những phẩm chất độc đáo của não bộ con người. Thế nhưng, trong khi chúng ta đã có vô số bài trắc nghiệm IQ để kiểm tra trí tuệ, việc đo lường và so sánh khách quan mức độ sáng tạo của mỗi người là rất khó.
Tất nhiên, khó không có nghĩa là các nhà khoa học chưa từng thử. Trong một nghiên cứu mới đăng trong Kỷ yếu Viện Hàn lâm Khoa học Hoa Kỳ (PNAS), họ đã đề xuất một bài kiểm tra đơn giản giúp đánh giá khả năng sáng tạo của mỗi người.
Nó được gọi là DAT (Divergent Association Task) viết tắt từ "Bài đánh giá liên tưởng phân kỳ". Nhưng trước khi tìm hiểu kỹ hơn về nó, chúng tôi khuyến khích bạn hãy thử làm bài kiểm tra này trước. Chỉ mất 2-4 phút mà thôi.
Hướng dẫn làm bài kiểm tra sáng tạo DAT
Bước 1: Truy cập website DAT tại địa chỉ:
Bước 2: Nhấn vào nút "Take the test (2 to 4 minutes)".
Bước 3: Làm bài kiểm tra
Bạn cần nghĩ ra 10 danh từ Tiếng Anh KHÁC NHAU nhất có thể (cả về nghĩa lẫn cách dùng của chúng) thỏa mãn các điều kiện sau và điền vào bảng.
1. Bạn chỉ được dùng từ đơn Tiếng Anh
2. Bạn chỉ được dùng danh từ
3. Không dùng danh từ riêng (ví dụ như tên người hoặc tên địa điểm)
4. Không dùng từ chuyên ngành (ví dụ như từ ngữ kỹ thuật)
5. Hãy tự nghĩ ra các từ này trong đầu (ví dụ không được nhìn và liệt kê các vật dụng xung quanh).
*Trong trường hợp bạn không thạo Tiếng Anh, có thể nghĩ từ Tiếng Việt rồi dịch sang Tiếng Anh bằng Google Translate.
Bước 4: Điền Tuổi (Age), Giới tính (Sex, Male – Nam, Female – Nữ), Quốc gia (Country) và nhấn vào nút nộp bài (Submit)
Bước 5: Kết quả sẽ hiện ra cho bạn tham khảo.
Theo nghiên cứu trên PNAS, điểm số sáng tạo trung bình của những người tham gia thử nghiệm này là 78. Tuy nhiên, hầu hết mọi người sẽ có điểm từ 74 đến 82. Số điểm thấp nhất mà một người đạt được là 24, và cao nhất là 96. Mặc dù vậy, bạn có thể phá kỷ lục cả hai đầu trên dưới bởi thang điểm của bài DAT được cài đặt từ 0 cho tới tận 200.
Độ tin cậy của bài kiểm tra DAT
Tác giả của bài kiểm tra DAT là Jay Olson, một nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại Đại học Harvard. Ông cho biết bài kiểm tra này dựa trên một khái niệm gọi là "tư duy phân kỳ", hay khả năng đưa ra nhiều giải pháp đa dạng cho một vấn đề mở.
Nó hoạt động tương tự so với hai bài kiểm tra sáng tạo khác từng được phát triển trước đây bởi Đại học McGill ở Canada và Đại học Melbourne ở Úc.
Trong bài kiểm tra của Đại học McGill được gọi là "Alternative Uses Task" hay "Tìm công dụng thay thế", bạn sẽ được yêu cầu tìm ra nhiều cách sử dụng một đồ vật nhất có thể, chẳng hạn như một chiếc kẹp giấy có thể được dùng làm gì ngoài kẹp giấy?
Bài kiểm tra của Đại học Melbourne được gọi là "Bridge-the-Associative-Gap Task" hay "Tìm mối liên hệ bắc cầu". Trong đó, bạn sẽ được cung cấp các cặp từ, ví dụ như hươu cao cổ và khăn quàng cổ, nhiệm vụ của bạn là tìm ra điểm chung giữa chúng, ở đây là cái cổ.
Các bài kiểm tra cũ này dựa trên khái niệm tư duy hội tụ và quan trọng nhất là điểm số của chúng được chấm bởi con người. DAT thì khác, nó kiểm tra tư duy phân kỳ của người thực hiện, thể hiện sự sáng tạo trong cách họ giải quyết vấn đề trong thực tế.
Ngoài ra, Olson cho biết ông đã xây dựng hệ thống chấm điểm tự động cho DAT bằng cách tạo ra một thuật toán "đánh giá khoảng cách ngữ nghĩa" giữa các danh từ, dựa trên một cơ sở dữ liệu thu thập được từ hàng tỷ trang web Tiếng Anh.
"Bài kiểm tra này có thể được chấm điểm một cách khách quan và tự động, có nghĩa là nó không dựa trên tư duy chủ quan của bất kỳ giám khảo nào", Olson nói. "Thời gian đòi hỏi để hoàn thành bài kiểm tra này cũng ngắn hơn hầu hết các bài kiểm tra sáng tạo khác. Trên thực tế, nhiều người đã hoàn thành nó trong vòng chưa đầy 2 phút".
Điểm sáng tạo của bạn thấp ư? Đừng lo!
Chúc mừng bạn nếu trong lần kiểm tra đầu tiên mà bạn đã đạt được điểm DAT trên 78. Điều đó cho thấy bạn đang sáng tạo hơn ngưỡng trung bình của dân số. Sự sáng tạo này sẽ đem lại lợi thế cho bạn trong nhiều lĩnh vực bao gồm âm nhạc, sáng tác, phát minh hoặc sáng chế khoa học.
Nhưng nếu điểm số của bạn khá thấp thì sao? Cũng đừng thất vọng bởi chúng ta luôn có những phương pháp để cải thiện sự sáng tạo của bản thân mình.
Ellen Langer, giáo sư Khoa Tâm lý tại Đại học Harvard và là tác giả của cuốn sách "Trở thành nghệ sĩ: Đổi mới bản thân thông qua sự sáng tạo có tư duy" cho biết: Sáng tạo nhiều khi là bản năng thiên phú của một số cá nhân đặc biệt. Nhưng điều đó không có nghĩa là đa số những người còn lại không thể học cách để trở nên sáng tạo hơn.
Theo Langer, bạn có thể kích hoạt các tế bào thần kinh sáng tạo của mình bằng cách tích cực nhận ra những điều mới mẻ khi thực hiện các công việc hàng ngày của mình.
Chẳng hạn, trước đây trong trường học chúng ta đều được dạy 1 + 1 = 2. Nhưng nếu bạn đang giặt quần áo và có 2 đống đồ cần giặt, 1+1 lúc này vẫn bằng 1. Tương tự, khi bạn đang nhai kẹo cao su và bỏ thêm một chiếc nữa vào miệng, 1+1 lại vẫn bằng 1.
"Điều quan trọng mà mọi người nên hiểu là cái gì trên đời cũng phải đặt vào ngữ cảnh", Langer nói. Sáng tạo nghĩa là như vậy, bạn phải phá bỏ tư duy truyền thống và không được phép sợ sai.
"Mọi thứ trên đời đều có thể thay đổi", Langer cho biết thêm. "Nếu chúng ta cứ bị mắc kẹt trong những hiểu biết trước đó, điều này cắt đứt khả năng sáng tạo. Bạn cần phải khai thác sức mạnh của sự bất định".
Nhiều người ngày nay chỉ nhìn vào sự sáng tạo qua sản phẩm cuối cùng của nó – chẳng hạn như một cuốn sách, một bản nhạc hay một tác phẩm nghệ thuật. Nhưng họ không biết sáng tạo nằm trong quá trình, quá trình sáng tác, quá trình tìm ra lời giải cho vấn đề và khả năng đối mặt với những điều không chắc chắn, những câu hỏi chưa có lời giải.
"Sáng tạo là quá trình tạo ra một thứ gì đó mới lạ", Langer nói. "Và nếu bạn chú tâm, bạn hoàn toàn có thể làm được điều đó".
Tham khảo , ,
Lấy link