Theo dữ liệu của , chiều cao trung bình của trẻ em và thanh thiếu niên Việt Nam đã tăng từ 5-10 cm trong vòng 35 năm trở lại đây. Điều này giúp chúng ta tăng từ 30-80 bậc trên bảng xếp hạng chiều cao so với các quốc gia trên thế giới, tùy theo lứa tuổi và giới tính.
Cụ thể, từ năm 1985 đến năm 2019:
Chiều cao trung bình của nam thanh niên 19 tuổi ở Việt Nam đã tăng từ 163,8 cm lên 168,9 cm (tăng 5,1 cm và thăng 29 bậc từ hạng 183 lên hạng 154 trong số 200 quốc gia và vùng lãnh thổ). Chiều cao trung bình của nữ thanh niên 19 tuổi tăng từ 153 cm lên 158,4 cm (tăng 5,4 cm và thăng 30 bậc từ hạng 178 lên hạng 148)
Chiều cao trung bình của trẻ em trai 5 tuổi ở Việt Nam tăng từ 100,7 cm lên 110,5 cm (tăng 9,8 cm và thăng 64 bậc từ hạng 191 lên hạng 127 trong số 200 quốc gia và vùng lãnh thổ). Chiều cao trung bình của trẻ em gái 5 tuổi đạt mức tăng kỷ lục từ 100,4 cam lên 110,5 cm (tăng 10,1 cm và thăng 80 bậc từ hạng 197 lên hạng 117).
Phân tích các dữ liệu này, một cho thấy: Mặc dù xếp hạng chiều cao của thanh thiếu niên Việt Nam còn khiêm tốn so với thế giới, nhưng chúng ta đang thuộc vào nhóm các nước có tốc độ cao lên "lành mạnh" nhất, đặc biệt là đối với nữ thanh thiếu niên.
Nghiên cứu trên tạp chí Lancet không chỉ đánh giá mức tăng chiều cao, mà còn kết hợp nó thành một quỹ đạo với sự gia tăng của chỉ số khối cơ thể (BMI). BMI được tính bằng cân nặng (tính bằng kg) chia cho bình phương chiều cao (tính bằng m).
Chỉ số BMI lành mạnh của người trưởng thành nói chung được xác định trong khoảng từ 18,5 đến 24,9 (kg/m2), dưới 18,5 được coi là suy dinh dưỡng, trên 24,9 được coi là thừa cân và béo phì. Tuy nhiên đối với thanh thiếu niên, BMI được xác định trong các khoảng theo biểu đồ sau:
"Khi những thay đổi về cả chiều cao và chỉ số BMI được xem xét, các cô gái ở Hàn Quốc, Việt Nam, Ả Rập Xê Út, Thổ Nhĩ Kỳ, và một số quốc gia Trung Á (ví dụ, Armenia và Azerbaijan), và trẻ em trai ở Trung và Tây Âu (ví dụ: Bồ Đào Nha, Đan Mạch, Ba Lan và Montenegro) đang có những thay đổi lành mạnh nhất về tình trạng nhân trắc học trong 3-5 thập kỷ qua", nghiên cứu trên Lancet viết.
"Đó là bởi vì, so với trẻ em và thanh thiếu niên ở các quốc gia khác, họ có mức tăng chiều cao lớn hơn nhiều so với chỉ số BMI".
Trong một khoảng thời gian theo dõi 35 năm, nghiên cứu trên tạp chí Lancet coi bất kỳ mức tăng BMI nào đều là không tốt cho sức khỏe, ngoại trừ ở các quốc gia có chỉ số BMI thấp hơn mức trung bình cho thấy một tỷ lệ lớn dân số của họ bị suy dinh dưỡng.
Đối với Việt Nam, tính từ năm 1985 đến năm 2019:
Chỉ số BMI trung bình của trẻ em gái 5 tuổi chỉ tăng từ 13,7 lên 15,0 kg/m2. Chỉ số BMI trung bình của trẻ em trai 5 tuổi tăng từ 14,2 lên 16,4 kg/m2. Chỉ số BMI trung bình của nam/nữ thanh niên 19 tuổi tăng lần lượt từ 18,9 lên 21,1 kg/m2 và từ 19,0 lên 20,4 kg/m2.
Tất cả đều thuộc nhóm BMI lành mạnh và mức tăng chậm cho thấy đây là một quá trình cải thiện chiều cao và tăng cân lành mạnh. Trong trường hợp một số quốc gia khác chẳng hạn như Chile, Hoa Kỳ, và New Zealand sự gia tăng chỉ số BMI quá nhanh đã gây ra những lo ngại.
Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ cho biết chỉ số BMI càng cao, nguy cơ mắc bệnh tim, huyết áp, tiểu đường type 2, sỏi mật cũng như các vấn đề hô hấp và ung thư càng cao. Trên phương diện y tế cộng đồng, BMI là một thông số quan trọng giúp các chuyên gia y tế đánh giá và dự đoán được sức khỏe dân số của mỗi quốc gia.
Các tác giả nghiên cứu trên tạp chí Lancet cho biết trẻ em và thanh thiếu niên cao lớn hơn mà không bị tăng cân quá mức như ở Việt Nam sẽ được hưởng lợi suốt đời trên khía cạnh sức khỏe và thể trạng. Để làm được điều đó, chúng ta cần tiếp tục quan tâm đến môi trường sống, đặc biệt là chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ em và thanh thiếu niên.
Khác với quan niệm cho rằng di truyền từ bố mẹ là yếu tố quyết định tới chiều cao của con cái, các tác giả cho biết dinh dưỡng và môi trường sống là các yếu tố ảnh hưởng nhiều hơn. Bằng chứng cho thấy chỉ sau vài thế hệ, con cháu của những người di cư thường bắt kịp chiều cao của trẻ đang sống ở quốc gia bản địa, nơi họ tới.
"Thức ăn và dinh dưỡng bao gồm bổ sung đủ và cân bằng năng lượng, các chất dinh dưỡng đặc biệt là protein, chất béo và vi khoáng chất" là những con đường quyết định đến chiều cao lành mạnh của trẻ và thanh thiếu niên, các tác giả viết.
Nữ thanh niên Việt Nam đang có tốc độ tăng chiều cao lành mạnh bậc nhất thế giới.
Để có một thế hệ tương lai cao hơn và khỏe mạnh hơn, các quốc gia nên thực hiện tốt các chính sách nông nghiệp và thực phẩm để gia tăng số lượng và giảm giá thành các loại thực phẩm dinh dưỡng đồng thời hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm không lành mạnh, đặc biệt là các loại thực phẩm chứa carbohydrate chế biến.
Ngoài ra, cung cấp các điều kiện sống như nhà ở lành mạnh với giá rẻ, nước sạch, hệ thống vệ sinh, phương tiện vui chơi và thể thao ở cộng đồng và trường học cũng sẽ góp phần vào sự phát triển chiều cao của trẻ em và thanh thiếu niên.
Lấy link