Phát hiện chớp vô tuyến nhanh gần Trái Đất nhất

Khoảng 30 nghìn năm trước, một ngôi sao chết ở rìa của dải Ngân Hà đã phát ra chùm sóng vô tuyến và tia X vô cùng mạnh mẽ. Tín hiệu của vụ nổ năng lượng này đã chạm đến Trái Đất vào ngày 28/4/2020 và được phát hiện bởi nhiều đài quan sát thiên văn trên khắp thế giới. Sau nhiều tháng phân tích, các nhà thiên văn học xác nhận đây là vụ nổ vô tuyến nhanh, hay chớp vô tuyến nhanh (FRB), gần Trái Đất nhất từ trước tới nay.Kể từ khi được biết đến vào năm 2007, FRB đã khiến các nhà khoa học bối rối. Vụ nổ sóng vô tuyến này chỉ xảy ra chớp nhoáng trong vài mili giây nhưng tạo ra năng lượng còn mạnh mẽ hơn những gì Mặt Trời của chúng ta sản sinh trong một thế kỷ. Nguyên nhân của vụ nổ đến nay vẫn chưa được hiểu rõ. Hầu hết FRB có nguồn gốc từ các thiên hà xa xôi cách xa hàng triệu năm ánh sáng.FRB mới rất đặc biệt! Các quan sát từ kính thiên văn cho thấy vụ nổ xuất phát từ ngôi sao từ có tên là SGR 1935 + 2154 bên trong chòm sao Hồ Ly, cách chúng ta 30 nghìn năm ánh sáng. Nó nặng tương đương Mặt Trời nhưng có đường kính chỉ bằng một thành phố. Đây là dạng sao neutron hiếm với từ trường mạnh hơn Trái Đất hàng triệu tỷ lần."Chúng tôi chưa từng thấy một vụ nổ vô tuyến nhanh có nguồn gốc từ sao từ trước đây", tác giả chính của nghiên cứu Sandro Mereghetti thuộc Viện Vật lý Thiên văn Quốc gia Italy ở Milan nhấn mạnh.SGR 1935 + 2154 không còn xa lạ với các nhà khoa học. Ngôi sao được phát hiện lần đầu tiên vào năm 2014 đã phát ra một số vụ nổ tia gamma và tia X trong những khoảng thời gian ngẫu nhiên. Sau một thời gian im lặng, ngôi sao chết bất ngờ "trỗi dậy" với một vụ nổ sóng vô tuyến và tia X vô cùng mạnh mẽ.Sandro và các đồng nghiệp đã phát hiện tàn dư của sự kiện nhờ vệ tinh Integral của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA). Cùng lúc đó, các tổ hợp kính viễn vọng vô tuyến đặt tại vùng núi British Columbia của Canada, hay ở bang California và Utah của Mỹ cũng ghi nhận tín hiệu tương tự.Phát hiện mới là bằng chứng đầu tiên cho thấy chớp sóng vô tuyến có liên quan đến sao từ. Trước đây, nhiều nhà khoa học ủng hộ giả thuyết cho rằng chớp sóng vô tuyến bắt nguồn từ những vụ va chạm giữa hố đen và sao xung. Chi tiết nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Astrophysical Journal Letters.Đoàn Dương (Theo Space)