Trong khi các xác ướp cổ đại thường dễ bị hủy hoại ngay cả với chuyển động nhẹ nhất, xác ướp phu nhân Đại (Lady Dai) được bảo quản nguyên vẹn đến mức bác sĩ có thể tiến hành khám nghiệm sau cái chết của bà dù đã hơn 2.100 năm, theo Amusing Planet. Họ không chỉ phục dựng lại quá trình tử vong mà cả đời sống của người phụ nữ, thậm chí xác định bà có nhóm máu A. Kết quả khám nghiệm xác ướp phu nhân Đại có thể coi là hồ sơ y tế hoàn chỉnh nhất về một cá nhân cổ đại. Dù gương mặt có vẻ sưng phồng và biến dạng, lớp da của xác ướp vẫn mềm mại khi chạm vào và không có dấu hiệu co cứng tử thi, tay và chân người phụ nữ vẫn có thể gập lại. Đặc biệt, những cơ quan nội tạng của bà còn nguyên và có máu trong tĩnh mạch.
Phu nhân Đại hay còn gọi là Tân Truy là vợ của một hầu tước nhà Hán tên Li Cang, qua đời vào năm 163 trước Công nguyên. Bà có cuộc sống xa hoa, bằng chứng là ngôi mộ của bà chứa đầy vật dụng xa xỉ mà chỉ tầng lớp giàu có thời đó mới mua được, bao gồm hàng trăm trang phục bằng lụa thêu tinh xảo, váy vóc, găng tay thanh nhã, túi lụa đựng nhiều loại gia vị, hoa và cỏ thơm, hộp mỹ phẩm, hơn 100 đồ sơn mài, nhạc cụ và tượng nhạc công nhỏ, thậm chí đồ ăn và hơn 1.000 đồ vật khác.
"Những đồ vật này cho thấy phu nhân Đại từng sống xa xỉ và hưởng thụ", Willow Weilan Hai Chang, giám đốc trung tâm nghệ thuật China Institute Gallery ở New York, nơi trưng bày một số đồ vật lấy từ mộ bà vào năm 2009, cho biết. "Bà ấy muốn duy trì lối sống như vậy ở thế giới bên kia".
Là một mỹ nhân thời trẻ, phu nhân Đại tận hưởng thú vui ăn uống cho đến khi thân hình phát tướng vì béo phì. Hình vẽ trong mộ mô tả bà phải dùng gậy chống. Người phụ nữ có thể không tự đi lại được do chứng huyết khối động mạch vành và xơ vữa động mạch mà bà mắc phải do lối sống ít vận động. Kết quả khám nghiệm cũng hé lộ đốt xương sống dính vào nhau gây đau lưng nghiêm trọng và khó đi lại. Phu nhân Đại cũng mắc một số bệnh ký sinh, nhiều khả năng do ăn thức ăn chưa chín kỹ hoặc vệ tinh kém. Ngoài ra, bà còn bị nghẽn mạch, bệnh tim, chứng loãng xương và sỏi mật, gây tắc ống mật.
Phu nhân Đại qua đời ở độ tuổi 50 do một cơn đau tim đột ngột sau nhiều năm sức khỏe kém. Bữa ăn cuối cùng của bà bao gồm quả dưa. Ngược lại, ngôi mộ của bà chứa lượng lớn sách và thẻ nói về sức khỏe, hạnh phúc và tuổi thọ. Trên những tấm thẻ khắc ký tự Trung Quốc là thực đơn nhiều vị thuốc truyền thống để điều trị đau đầu, liệt, tiêu chảy và nhiều bệnh khác.
Ngôi mộ của phu nhân Đại được tìm thấy năm 1971 ở di chỉ khảo cổ Mawangdui gần thành phố Trường Sa. Xác ướp của bà quấn 20 lớp vải lụa và đặt bên trong 4 lớp quan quách có kích cỡ nhỏ dần. Để ngăn không khí và nước lọt vào, ngôi một của bà chứa đầy than củi và vòm mộ được bịt bằng đất sét dày cả mét. Không gian kín khí và kín nước này tiêu diệt hiệu quả bất kỳ vi khuẩn nào có thể tồn tại bên trong, giúp bảo quản thi thể.
Các nhà khảo cổ học cũng tìm thấy dấu vết của thủy ngân trong quan tài, hé lộ kim loại độc này đó có thể được sử dụng như chất kháng khuẩn. Xác ướp của phu nhân Đại cũng được ngâm một chất lỏng có tính axit nhẹ chưa thể xác định rõ, góp phần ngăn vi khuẩn sinh sôi. Tuy nhiên, giới nghiên cứu vẫn chưa biết chính xác xác ướp phu nhân Đại tránh được quá trình phân hủy bằng cách nào.
An Khang (Theo Amusing Planet)