Hóa thạch và phần ngà còn nguyên vẹn không chỉ hé lộ cái chết của con voi trưởng thành mà cả hành trình của nó trên khắp Bắc Mỹ. Hóa thạch của voi răng mấu được phát hiện lần đầu tiên ở một trang trại vào năm 1998 bởi Kent và Janne Buesching trong lúc đào than bùn tại nhà. Các nhà cổ sinh vật học nghiên cứu bộ xương cao 2,7 m và dài 7,6 m từ năm 2006.
Kết quả phân tích cho thấy voi răng mấu bị giết chết do ngà của một con voi đực khác đâm xuyên qua bên phải hộp sọ. Nơi voi răng mấu chết cách lãnh thổ của nó khoảng 100 km, theo nghiên cứu mới công bố hôm 12/6 trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences. Joshua Miller, nhà cổ sinh thái học kiêm trợ lý giáo sư địa chất học ở Đại học Cincinnati, tác giả chính của nghiên cứu, đây là lần đầu tiên ông và cộng sự có thể ghi lại cuộc di cư hàng năm trên đất liền của cá thể đến từ một loài đã tuyệt chủng.
Vùng đông bắc Indiana đóng vai trò như nơi giao phối mùa hè của voi răng mấu. Nghiên cứu chỉ ra con voi đơn độc này di cư về phương bắc hàng năm vào những tháng mùa đông trong 3 năm cuối đời. Nhóm nghiên cứu ước tính con vật cổ đại khoảng 34 năm tuổi khi chết. Sử dụng kỹ thuật lập mô hình mới và bộ công cụ địa hóa học cực mạnh, họ có thể xác định những con voi răng mấu đực to lớn di cư mỗi năm tới khu vực giao phối.
Daniel Fisher, đồng tác giả nghiên cứu, giúp khai quật hóa thạch voi răng mấu cách đây 24 năm. Ông là giáo sư cổ sinh vật học ở Đại học Michigan kiêm giám đốc bảo tàng của trường đại học. Fisher cắt một đoạn dài mỏng ở trung tâm chiếc ngà dài 3 m ở bên phải. Tương tự nghiên cứu vòng cây, phân tích ngà voi răng mấu hé lộ cách con vật tương tác với môi trường xung quanh lúc nhỏ cũng như trong những năm cuối đời.
Khi còn nhỏ, con voi răng mấu loanh quanh ở quê nhà cùng với cả đàn tại trung tâm Indiana trước khi tách ra và lang thang một mình, giống như voi hiện đại. Nó di chuyển khoảng 32 km mỗi tháng. Việc di cư đóng vai trò quan trọng đối với voi răng mấu nhằm tìm kiếm nơi chúng có thể sinh sản trong khí hậu lạnh khắc nghiệt. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu rất khó xác định phạm vi địa lý của voi răng mấu. Phân tích đồng vị oxy và strontium bên trong ngà voi sẽ cung cấp một số thông tin.
Giống như ngà voi ngày nay, ngà voi răng mấu mọc nhiều lớp mới, hình thành gần tâm trong suốt vòng đời. Thông tin về nơi chúng ra đời được lưu giữ ở phần chóp ngà còn thông tin về cái chết của chúng nằm ở gốc ngà. Do voi răng mấu ăn cây bụi và uống nước, các nguyên tố hóa học từ bữa ăn của chúng cũng nằm trong ngà. Phân tích hóa chất với mẫu vật nhỏ lấy từ nhiều lớp ngà khác nhau của voi răng mấu có thể giúp suy ra vị trí địa lý và biến động theo mùa. Nhóm nghiên cứu nhập dữ liệu vào mô hình chuyển động do họ phát triển để theo dõi con voi từng ở đâu, khi nào và di chuyển bao xa. Tiếp theo, họ muốn nghiên cứu ngà của những con voi răng mấu khác nhằm tìm kiếm các phát hiện tương tự.
An Khang (Theo CNN)
- Hóa thạch khủng long mặt cá sấu dài hơn 10 m