Sáng 17/5, cuộc thi Sáng kiến Khoa học 2022 được VnExpress đã công bố và trao giải cho các tác giả thắng cuộc.
Cuộc thi được tổ chức nhằm tạo sân chơi cho các nhà nghiên cứu chuyên và không chuyên, dưới 40 tuổi, trên toàn Việt Nam. Cuộc thi hướng đến 5 lĩnh vực gồm: y sinh - hóa sinh, giáo dục, nông nghiệp, môi trường và vật liệu mới. Mục đích cuộc thi nhằm tìm kiếm những sản phẩm nghiên cứu, ý tưởng sáng tạo phục vụ cuộc sống.
Phát động từ tháng 2/2022, sau 4 tháng cuộc thi đã thu hút hơn 100 hồ sơ tham gia, 88 hồ sơ hợp lệ bước vào vòng sơ loại. Ban tổ chức đã chọn 29 dự án vào vòng chung kết. Trong số này có 7 sáng kiến được lựa chọn trao giải.
PGS. TS Mai Anh Tuấn - Giảng viên cao cấp - Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội - trưởng ban giám khảo cuộc thi đánh giá cao việc VnExpress đã tổ chức sân chơi cho các bạn trẻ. Khác với cuộc thi có hàm lượng khoa học cao, cuộc thi "Sáng kiến Khoa học 2022" dành cho toàn dân, giúp thông điệp lan tỏa đến tất cả các ngành, thu hút sự quan tâm của xã hội.
Để tìm ra các sáng kiến đạt giải, ông Tuấn cho biết ban tổ chức và ban giám khảo có những buổi thảo luận căng thẳng, đặt lên bàn cân nhiều lần. "Tất cả đội chơi đều xứng đáng nhận giải. Những đội chưa đạt giải chủ yếu do chưa may mắn, chưa chuẩn bị kỹ các yếu tố kỹ thuật", PGS Tuấn nói.
Sau phần đánh giá của Trưởng ban giám khảo, chương trình bước vào phần được chờ đợi nhất với những giải thưởng lần lượt được công bố.
3 sáng kiến đầu tiên được vinh danh ở hang mục giải khuyến khích đó là: "Trà định tâm Assamica" của nhóm MEDTECH; "Website hỗ trợ người dân tộc Mông ôn thi bằng lái xe máy" của nhóm Dream Makers và "Thiết bị tự động đo thân nhiệt phòng Covid-19, điểm danh bằng thẻ RFID giúp dễ quản lý học sinh của thầy giáo Lê Đức Quốc, trường THCS-THPT Thạnh Lộc (Kiên Giang), được trao giải khuyến khích.
Tiếp theo là phần trao ba cho giải pháp ứng dụng công nghệ chuỗi khối (blockchain) vào chống hàng giả của nhóm nghiên cứu do PGS.TS Nguyễn Đình Quân, Đại học Bách khoa TP HCM dẫn đầu.
Giải nhì của cuộc thi được trao cho giải pháp phẫu thuật nội soi xương 3D nhằm lấy triệt để khối u nhưng không làm tổn thương các lớp sụn, xương của bệnh nhân khi mổ, do nhóm của BS chuyên khoa II Phạm Trung Hiếu cùng các cộng sự từ Đại học VinUni phát triển. Đây là dạng mô hình cải tiến hỗ trợ bác sĩ tăng khả năng thành công trong ca mổ bệnh u nang xương sên ở người chơi thể thao và nằm trong danh mục kỹ thuật được Bộ Y tế công nhận.
Giải nhất dành cho nhóm nhà khoa học G5-nhóm nghiên cứu phát triển vật liệu mới thuộc Viện hóa học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam với công trình tách chiết thành công lycopen tinh khiết 98% và nano lycopen dễ tan trong nước. Hàm lượng lycopen từ quả gấc cao gấp 70-100 lần so với cà chua, đây là nguồn dược liệu quý, có tiềm năng ứng dụng lớn trong ngành dược phẩm, mỹ phẩm và công nghệ thực phẩm.
Giải đặc biệt của chương trình được trao cho giải pháp kết hợp công nghệ vệ tinh và chà nổi truyền thống giúp khai thác cá hiệu quả của nhóm tác giả Đồng Quang Hùng.
Sáng kiến này là sự kết hợp mang tính đột phá tạo phương thức khai thác mới cho ngành ngư nghiệp Việt Nam, đặc biệt tại các vùng biển xa bờ, ngư trường truyền thống và vùng biển nước sâu nơi trữ lượng hải sản dồi dào. Với giải pháp này, ngư dân chỉ cần thả 3-5 phao dò đặt cạnh 3-5 chà tại các vị trí khác nhau, khi có tín hiệu cá mới thực hiện đánh bắt, vừa hiệu quả, vừa tiết kiệm nhiên liệu. Chỉ với chi phí khoảng 100 triệu đồng, ngư dân được tiếp cận công nghệ và khai thác hiệu quả với sản lượng tăng từ 3-5 lần.
Phát biểu tại lễ trao giải, bà Bùi Thanh Vân, Thư ký tòa soạn, Trưởng ban Tổ chức cuộc thi đánh giá cao sự hưởng ứng của các nhóm nghiên cứu.
Theo bà Vân, đây là năm đầu tiên VnExpress tổ chức một cuộc thi về khoa học nhằm vinh danh những ứng dụng khoa học có khả năng ứng dụng vào thực tế, làm cho cuộc sống thuận tiện hơn hay những ứng dụng giải quyết được một vấn đề cho cộng đồng, cho một tệp người dùng trong một lĩnh vực cụ thể. Sau hơn 4 tháng làm chương trình này, ban tổ chức nhận thấy sự đam mê khoa học trong giới trẻ Việt Nam là rất lớn. Các bạn cần có sân chơi để giao lưu và học hỏi, quan trọng hơn là nguồn đầu tư để phát triển những sáng kiến của mình, để ứng dụng vào thực tế.
"Chính đam mê của các bạn và các sáng kiến thú vị đã truyền cảm hứng ngược lại cho chúng tôi. Đấy chính là động lực lớn để VnExpress tổ chức các cuộc thi Sáng kiến khoa học mùa tiếp theo và những sự kiện khoa học công nghệ khác", bà Vân nhấn mạnh.
Khép lại hành trình của Cuộc thi Sáng kiến Khoa học mùa đầu tiên năm 2022, tại sự kiện Cuộc thi cũng chính thức khởi động mùa 2. Mùa 2 sẽ bắt đầu nhận bài thi từ tháng 10/2022. Thông tin chi tiết sẽ có tại đây.
Xem diễn biến chính