Nghẹt mũi có thể chỉ là một phiền toái nhỏ đối với nhiều người, nhưng đối với những ai thường xuyên mắc các bệnh viêm xoang hoặc nhiễm trùng mũi mãn tính, cảm giác không thể hít thở bình thường là một cực hình thực sự.
Trong khi thuốc xịt và kháng sinh thường chỉ mang lại hiệu quả giới hạn, thì một nhóm nhà khoa học từ Trung Quốc lại đang đưa ra một giải pháp đột phá: sử dụng đàn robot siêu nhỏ chui vào mũi để tiêu diệt vi khuẩn và làm sạch khoang xoang từ bên trong.
Ý tưởng này nghe có vẻ giống như bước ra từ một bộ phim khoa học viễn tưởng, nhưng trên thực tế, công nghệ này đang dần trở thành hiện thực. Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Robotics , nhóm các nhà khoa học đến từ Đại học Trung Quốc ở Hồng Kông và các cơ sở nghiên cứu tại Quảng Tây, Thâm Quyến, Giang Tô, Dương Châu và Ma Cao đã phát triển một hệ thống microbot có thể được đưa vào mũi bằng cách tiêm, sau đó di chuyển đến các khoang xoang bằng lực dẫn đường từ nam châm bên ngoài.
Một khi đến đúng vị trí, chúng sẽ phát động cuộc "tấn công hóa học" vào màng sinh học vi khuẩn, giải phóng các phân tử có khả năng tiêu diệt vi sinh vật gây bệnh và làm tan mủ.
Không giống như các loại robot y học siêu nhỏ từng được thử nghiệm trước đây (vốn hoạt động bằng cách mang theo kháng sinh để giải phóng trực tiếp) công nghệ mới sử dụng một cơ chế xúc tác độc đáo.
Vật liệu chế tạo robot cho phép chúng sản sinh các loại oxy phản ứng (ROS) khi được kích hoạt bằng ánh sáng, giống như cách một ngọn súng phun lửa mini thiêu rụi vi khuẩn thay vì tung ra "bom thuốc" từ bên trong. Quá trình này tạo ra nhiệt và chất diệt khuẩn tại chỗ, làm suy yếu cấu trúc của màng sinh học - lớp bảo vệ vốn giúp vi khuẩn kháng lại điều trị truyền thống.
Theo nhóm nghiên cứu, phương pháp này mang lại ba lợi ích lớn: không xâm lấn, ít nguy cơ kháng thuốc và không cần sử dụng đến kháng sinh. Đây là một hướng đi đặc biệt quan trọng trong bối cảnh y học hiện đại đang đối mặt với khủng hoảng kháng kháng sinh toàn cầu.
Hệ thống microrobot "tìm kiếm và tiêu diệt" có thể phá hủy màng sinh học của vi khuẩn cư trú bằng phương pháp hóa học (Hình ảnh được tạo bởi AI).
Hiện tại, công nghệ microbot này mới chỉ được thử nghiệm thành công trên mô hình động vật, bao gồm cả lợn và thỏ. Việc đưa nó vào thử nghiệm trên người là giai đoạn tiếp theo, nhưng các chuyên gia thừa nhận rằng chặng đường phía trước vẫn còn nhiều thách thức.
Một trong những lợi thế nổi bật nhất của microbot là khả năng điều hướng chính xác tới vị trí cần điều trị. So với thuốc uống hoặc thuốc tiêm vào tĩnh mạch, vốn phát tán khắp cơ thể và chỉ một phần nhỏ đến được vùng bị viêm thì microbot có thể tập trung toàn bộ "hỏa lực" vào khu vực cần chữa trị. Tuy nhiên, rào cản lớn nhất có thể không nằm ở công nghệ mà ở chính tâm lý người sử dụng.
Viễn cảnh tiêm robot vào mũi nghe qua có thể khiến không ít người rùng mình. Câu hỏi đặt ra là: Liệu người dùng có sẵn sàng đón nhận việc đưa một đội robot tí hon vào cơ thể hay không? Giáo sư Sylvain Martel, giám đốc Phòng thí nghiệm robot Nano tại Polytechnique de Montréal (Canada), không tham gia vào nghiên cứu nhưng cho biết: "Mặc dù công chúng có thể hoài nghi ban đầu, nhưng họ thường vượt qua nỗi sợ đó khá nhanh nếu thấy công nghệ thực sự hiệu quả".
Nghẹt mũi, hay còn gọi là nghẹt mũi, là một căn bệnh rất phổ biến . Bệnh thường do tình trạng viêm và sưng các đường dẫn mũi gây ra. Bệnh có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, từ nhiễm trùng (như cảm lạnh thông thường hoặc cúm) đến dị ứng và ô nhiễm. Một số người cũng có thể gặp các vấn đề về cấu trúc ở mũi hoặc polyp mũi.
Trên thực tế, công nghệ microbot không hoàn toàn mới. Trong những năm gần đây, các nhà khoa học đã liên tục thử nghiệm những "cỗ máy sống" có thể đi vào cơ thể người để thực hiện các nhiệm vụ y học tinh vi, từ việc nhắm mục tiêu tế bào ung thư cho đến mở thông mạch máu bị tắc.
Nhưng sự tinh vi đòi hỏi mức độ kiểm soát cực kỳ chặt chẽ. Với công nghệ mới này, các nhà nghiên cứu phải đảm bảo rằng robot không chỉ hoạt động chính xác mà còn có thể được thu hồi hoàn toàn sau điều trị hoặc tự phân hủy sinh học mà không gây ra bất kỳ ảnh hưởng tiêu cực nào.
Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng: "Nền tảng trị liệu vi mô mà chúng tôi đề xuất có những ưu điểm là không xâm lấn, ít kháng thuốc và không cần can thiệp bằng thuốc".
Dự kiến, nếu mọi thứ suôn sẻ, công nghệ này cần từ 5 đến 10 năm để vượt qua các thử nghiệm lâm sàng, phê duyệt an toàn và được ứng dụng rộng rãi. Nhưng tiềm năng của nó không chỉ dừng lại ở các bệnh về mũi.
Với nguyên lý tương tự, các microbot xúc tác này có thể được sử dụng để điều trị nhiều loại nhiễm trùng mủ khó chữa khác, chẳng hạn như nhiễm trùng đường tiết niệu, ruột hoặc thậm chí là các ổ áp-xe nằm sâu trong cơ thể.
Dù còn nhiều điều phải làm trước khi đàn robot siêu nhỏ này có thể chính thức bước vào thế giới y học hiện đại, nhưng nghiên cứu này một lần nữa chứng minh rằng tương lai của ngành y có thể không nằm trong các lọ thuốc, mà đến từ những hạt công nghệ siêu nhỏ, len lỏi vào từng ngóc ngách trong cơ thể, và thầm lặng giúp con người chữa lành.
Và biết đâu, một ngày không xa, việc "hít vào vài con robot " sẽ trở nên bình thường như xịt mũi hay nhỏ thuốc vậy.
Lấy link