Khu vực phía Bắc Bộ bắt đầu bước vào giai đoạn nắng nóng diện rộng, với nhiệt độ cao nhất phổ biến 35 - 37 độ C, có nơi trên 37 độ C. Ở nhiệt độ này, nhiều hộ gia đình đã bắt đầu khởi động những chiếc điều hòa sau hơn nửa năm bỏ ngỏ.
Tuy nhiên, liệu đã nên chọn điều hòa để thay thế quạt điện truyền thống, và nếu có thì làm thế nào để có lợi nhất cho sức khỏe?
Không nên lạm dụng điều hòa
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) nhu cầu về điều hòa không khí trên khắp thế giới ngày càng tăng. Đây là điều hiển nhiên, vì điều hòa có khả năng làm mát tốt hơn so với quạt điện, còn nhiệt độ Trái Đất thì vẫn đang nóng lên từng ngày.
Ở Trung Quốc, chỉ trong 2 thập kỷ, doanh số bán điều hòa đã tăng từ hơn 60 triệu (năm 2010) lên 100 triệu chiếc (năm 2021) và được cho là sẽ đạt kỷ lục 133,7 triệu chiếc vào năm 2030.
Thật không may, việc dùng điều hòa lại có thể làm các vấn đề khí hậu trở nên trầm trọng hơn. Đó là bởi điều hòa tiêu tốn năng lượng gấp hàng chục lần quạt điện. Điều này khiến bản thân người sử dụng phải chi trả nhiều hơn cho hóa đơn tiền điện mỗi tháng.
Không chỉ vậy, điều hòa còn gây hại cho môi trường nhiều hơn những gì mà chúng ta có thể nhận biết. Để làm lạnh, các thiết bị này sử dụng đến những hóa chất kém thân thiện như chlorofluorocarbons (CFC), hydrofluorocarbons (HFC) và hydrochlorofluorocarbons (HCFC).
Trong khi CFC có thể làm thủng tầng ozone, HFC và HCFC được biết đến là những khí nhà kính mạnh gấp hàng chục nghìn lần so với CO2.
"Cho đến nay, các hợp chất này kết hợp với nhau đã chiếm gần 11% tổng lượng khí thải nhà kính trên toàn thế giới", Clare Perry, nhà vận động cấp cao tại Cơ quan Điều tra Môi trường (EIA), một tổ chức phi lợi nhuận chuyên điều tra và vận động chống lạm dụng môi trường cho biết.
Lời khuyên của các nhà khoa học, được trích dẫn bởi tạp chí Lancet Planetary Health gợi ý chúng ta trở lại phương pháp làm mát truyền thống, giá rẻ và thân thiện hơn với môi trường: Những chiếc quạt điện.
"Quạt có thể sử dụng ở hầu hết các khu vực trên thế giới, ngoại trừ những người sống ở những khu vực cực kỳ nóng và khô cằn", nhà sinh lý học Ollie Jay từ Đại học Sydney cho biết.
Trên thực tế, từ năm 2007 đến năm 2019, có tới 8 năm được ghi nhận là nóng kỷ lục, nhưng con người vẫn vượt qua chỉ với chiếc quạt điện.
Theo thống kê, nếu tất cả những người dưới 65 tuổi chuyển từ điều hòa không khí sang quạt điện, ước tính cho thấy thế giới sẽ giảm được gần 10% lượng khí thải CO2 toàn cầu và giảm gần 60% lượng khí thải hydrofluorocarbon.
Bao nhiêu độ C thì nên bật điều hòa?
Theo các chuyên gia, người tiêu dùng cần trang bị kiến thức trong việc sử dụng điều hòa đúng cách, để phù hợp với nhu cầu cũng như đảm bảo sức khỏe của cả gia đình.
Theo đó, chỉ nên bật điều hòa trong những ngày nắng nóng đỉnh điểm, khi nhiệt độ ngoài trời ở ngưỡng trên 35 độ C.
Sử dụng điều hòa thế nào có lợi cho sức khỏe?
Một sai lầm mà nhiều người mắc phải, đó là điều chỉnh mức nhiệt quá thấp, , đặc biệt là với những đối tượng nhạy cảm như: người già, trẻ em, người có bệnh nền.
Theo PGS. TS Nguyễn Tiến Dũng, Nguyên trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), với đối tượng trẻ sơ sinh non tháng cần lưu ý đặt nhiệt độ không thấp hơn 32 độ.
Còn đối với trẻ lớn hơn, có thể điều chỉnh ở nhiều mức nhiệt để phù hợp, cụ thể như sau: Đối với trẻ sơ sinh đủ tháng có thể đặt nhiệt độ thấp hơn khoảng 30 độ; trẻ 2-3 tháng đến 1 tuổi có thể đặt ở mức 28 - 29 độ; trẻ 1 tuổi trở lên có thể đặt 26-29 độ.
Theo lời khuyên của các chuyên gia, ngay cả khi trời nắng nóng gay gắt, cũng không nên đặt nhiệt độ quá lạnh trong thời gian dài. Đó là bởi nguy cơ đối mặt hiện tượng sốc nhiệt, đặc biệt với các đối tượng nhạy cảm như người cao tuổi, người có tiền sử đột quỵ.
Cụ thể, chỉ nên chỉnh chênh lệch tối đa trong khoảng 8 - 10 độ C so với nhiệt độ môi trường bên ngoài. Bên cạnh đó, trước khi bước ra khỏi phòng điều hòa, người dùng nên tắt điều hòa, mở cửa cho không khí bên ngoài tràn vào giúp giảm sự chênh lệch nhiệt độ.
Ngoài ra, cần lưu ý rằng không nên nằm trực tiếp dưới hướng quạt của điều hòa vì rất dễ dẫn tới cảm lạnh.