Đơn vị Điều tra Tội phạm công nghệ thông tin, thuộc Văn phòng Công tố quận Trung tâm Seoul của Hàn Quốc, đầu tuần thông báo bắt giữ và truy tố 5 cá nhân, trong đó có một cựu lãnh đạo thuộc tập đoàn Samsung Electronics, với cáo buộc làm rò rỉ công nghệ cốt lõi của quốc gia. 5 cựu chuyên gia nghiên cứu của Samsung Electronics cũng bị truy tố, nhưng không bị bắt giữ.
Các công tố viên bắt đầu điều tra từ tháng 1/2024, sau khi phát hiện dấu hiệu công nghệ bán dẫn cốt lõi của Samsung Electronics bị tuồn sang Trung Quốc kể từ năm 2016, khi một nghi phạm rời tập đoàn và chuyển sang làm việc cho công ty bán dẫn Changxin Memory của Trung Quốc.
Truyền thông Hàn Quốc cho biết nghi phạm có bí danh A, vốn là nhà nghiên cứu cốt lõi tại bộ phận phát triển DRAM, bắt đầu trở nên bận rộn khác thường từ cách đây nhiều năm.
Vào một buổi tối muộn, trên màn hình của A là "thông tin về quy trình sản xuất DRAM loại 10 nm". A biết rằng ngay khi file lưu trữ được sao chép hoặc USB lạ cắm vào máy tính, mọi hành động sẽ bị ghi nhận. Do đó, người này chọn phương án đơn giản và nguyên thủy là chép tay từng dòng tài liệu.
Quy trình sản xuất DRAM 10 nm của Samsung Electronics gồm 600 bước. Tài liệu tổng hợp quá trình được gọi tắt là PRP, chứa toàn bộ thông tin về quy trình, thiết bị và các giá trị cần nhập vào hệ thống. Nó được coi là "tài liệu cốt lõi của cốt lõi", không thể dễ dàng kiếm được bằng tiền bạc hay thời gian đơn thuần.
A chép từng dòng vào cuốn sổ tay do Samsung Electronic cung cấp cho nhân viên. Những ghi chép trong cuốn sổ giống hệt tài liệu công việc thông thường của các nhà nghiên cứu, giúp hạn chế nghi vấn từ bộ phận bảo mật của tập đoàn.
Sau một thời gian, A chuyển cuốn sổ tay cho nghi phạm B, cựu lãnh đạo Samsung Electronics đã chuyển đến làm trưởng bộ phận nghiên cứu của ChangXin Memory Technologies (CXMT) từ năm 2016.
Khác với thiết kế, quy trình sản xuất bán dẫn không phải thứ mà các doanh nghiệp có thể dễ dàng kiếm được thông qua tuyển dụng nhân lực cấp cao. Nó phải được tích lũy dựa trên những công nghệ đã đưa vào chế tạo hàng loạt trong nhiều năm, kết hợp với liên tục sửa lỗi và tăng sản lượng.
Thành công hay thất bại của các công ty bán dẫn không phụ thuộc vào thiết kế, mà là quy trình sản xuất. Samsung Electronics đã đầu tư 1.600 tỷ won (1,1 tỷ USD) trong vòng 5 năm để sản xuất hàng loạt DRAM 10 nm. "Những thông tin rò rỉ qua cuốn sổ tay rất quan trọng. Nó được sao chép cực kỳ cẩn thận", một công tố viên cho hay.
CXMT thành lập từ tháng 5/2016, được chính quyền địa phương đầu tư khoảng 1,8 tỷ USD để phục vụ chiến lược nội địa hóa và tự chủ năng lực sản xuất chip nhớ. Công ty bắt đầu quá trình phát triển DRAM toàn diện bằng cách tuyển dụng thêm nhân lực từ Samsung Electronics, dựa trên tài liệu rò rỉ trước đó. Các công tố viên Hàn Quốc cho rằng CXMT còn tiếp nhận được công nghệ lõi của SK Hynix, đổi lại họ cung cấp thiết bị bán dẫn đắt tiền cho một doanh nghiệp đối tác có nhiều cựu nhân viên SK Hynix.
Những động thái trên giúp CXMT phát triển thành công DRAM 10 nm vào năm 2023, chỉ 7 năm sau khi thành lập. Công ty đang theo đuổi phát triển bộ nhớ băng thông cao (HBM), linh kiện chủ chốt trong các chip tăng tốc AI và trung tâm dữ liệu.
Công tố viên Hàn Quốc ước tính tổn thất doanh thu của Samsung Electronics sau vụ rò rỉ có thể lên tới gần 3,5 tỷ USD tính riêng trong năm 2024, trong khi tổng thiệt hại cho nền kinh tế quốc gia lên đến hàng chục tỷ USD.
Các nhà điều tra phát hiện A thông qua phân tích chữ viết tay. So sánh tài liệu của CXMT với Samsung Electronics cho tỷ lệ trùng khớp khoảng 98,2%.
A là người chịu trách nhiệm tuyển dụng kỹ sư tại CXMT, nhắm tới những người gặp rắc rối và phải nghỉ việc ở Samsung Electronics, hoặc những cựu chuyên gia đã nghỉ hưu sau nhiều năm làm việc và đang làm công tác giảng dạy.
CXMT đưa ra nhiều điều khoản hậu hĩnh để lôi kéo nhân lực, như mức lương cao gấp 2-4 lần so với thời điểm kỹ sư rời Samsung Electronics, cũng như cam kết số tiền hơn 2 triệu USD cho những chuyên gia cấp trưởng phòng phát triển. Ngay khi ký hợp đồng, mỗi người có thể nhận thưởng tương đương một năm lương, kèm hỗ trợ nhà ở và giáo dục trường quốc tế cho con cái.
Trước khi gia nhập CMXT, nghi phạm B được cho là đã tìm cách né tránh điều khoản cấm cạnh tranh của Samsung Electronics và sự giám sát của Cơ quan Tình báo Quốc gia Hàn Quốc (NIS) bằng cách giả vờ làm việc cho một nhà máy phân bón Trung Quốc.
A và B đã thiết lập nhiều công ty bình phong, thường xuyên chuyển văn phòng và xây dựng hướng dẫn nội bộ với những quy định như "phải luôn hành động như thể NIS đang giám sát". Họ còn có bộ quy tắc ứng xử riêng, trong đó có "gửi hình 4 trái tim" để báo động cho đồng nghiệp khi có tình huống khẩn cấp như bị cấm xuất cảnh hoặc bắt giữ.
Sau khi đến Trung Quốc, họ quá cảnh tại một thành phố khác, thay vì đến thẳng đô thị đặt nhà máy CXMT. Các nghi phạm sử dụng WeChat để nhắn tin và gửi email thông qua Baidu. "Chúng tôi từng thấy quy tắc ứng xử tương tự trong các vụ án hình sự nghiêm trọng. Tuy nhiên, phương pháp tỉ mỉ như vậy rất bất thường trong những vụ rò rỉ công nghệ", một quan chức Hàn Quốc cho hay.
A đã ở Trung Quốc gần 10 năm. Chính phủ Hàn Quốc đã hủy giá trị sử dụng hộ chiếu của A. Các công tố viên Hàn Quốc cho rằng phía Trung Quốc ít khả năng hợp tác điều tra, dù hai nước đã ký thỏa thuận dẫn độ từ năm 2000.
Giới chức Trung Quốc và CXMT chưa bình luận về thông tin.
Điệp Anh (Theo Chosun)