"Tôi nghĩ cả hai công ty đều hiểu rằng bất cứ tàu đổ bộ nào sẵn sàng trước, giúp đảm bảo Mỹ đạt được những mục tiêu chiến lược trên Mặt Trăng, thì sẽ là lựa chọn của chúng tôi", Jared Isaacman nói với Bloomberg sau khi được Thượng viện Mỹ phê chuẩn làm người đứng đầu NASA.
SpaceX, công ty hàng không vũ trụ của tỷ phú Elon Musk, và Blue Origin, công ty do tỷ phú Jeff Bezos sáng lập, đều ký hợp đồng với NASA nhằm chế tạo tàu vũ trụ đưa phi hành gia lên bề mặt Mặt Trăng.
Năm nay, nguyên mẫu hệ thống phóng Starship của SpaceX đã thực hiện 5 lần phóng thử nghiệm lên quỹ đạo, trong đó hai lần gần nhất diễn ra thành công. Theo kế hoạch, SpaceX sẽ dùng phiên bản cải tiến của Starship để đưa phi hành gia tới Mặt Trăng vào năm 2027, trong nhiệm vụ Artemis III. Nhưng hồi tháng 10, Sean Duffy - người đứng đầu NASA khi đó, mở lại hợp đồng và tuyên bố SpaceX "chậm tiến độ", đồng thời gợi ý NASA có thể chọn tàu vũ trụ của Blue Origin cho nhiệm vụ lịch sử này. Musk sau đó gọi Duffy là "kẻ ngốc" và tuyên bố SpaceX cuối cùng sẽ "tự mình thực hiện toàn bộ sứ mệnh lên Mặt Trăng".
Blue Origin đạt nhiều bước tiến đáng chú ý trong năm nay. Ngày 13/11, tầng thứ nhất của New Glenn, tên lửa tái sử dụng do công ty chế tạo, lần đầu quay về sau khi phóng và hạ cánh thành công. Ngày 20/12, phương tiện phóng New Shepard đưa nữ kỹ sư hàng không vũ trụ Michaela (Michi) Benthaus lên vùng không gian cận quỹ đạo, đánh dấu lần đầu tiên trên thế giới người ngồi xe lăn có thể tiếp cận vũ trụ. Tuy nhiên, Blue Moon - tàu đổ bộ Mặt Trăng của Blue Origin, vẫn đang trong giai đoạn phát triển, lắp ráp và chưa từng phóng thử nghiệm.
Theo Business Insider, Isaacman có mối quan hệ gần gũi với SpaceX hơn Blue Origin. Tỷ phú này từng làm phi hành gia tư nhân và hai lần bay trong các nhiệm vụ của SpaceX vào năm 2021 và 2024, đồng thời tham gia chuyến đi bộ ngoài không gian thương mại đầu tiên trong lịch sử. Mối quan hệ với Musk từng suýt khiến Isaacman mất chức vụ cao nhất tại NASA, khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tạm thời rút lại đề cử của ông hồi đầu năm nay, trong bối cảnh ông Trump và Musk tranh cãi gay gắt.
Tuần trước, Tổng thống Trump ký sắc lệnh hành pháp mới, đặt mục tiêu đưa người Mỹ trở lại Mặt Trăng vào năm 2028, sẵn sàng phóng lò phản ứng hạt nhân và thiết lập tiền đồn thường trực trên Mặt Trăng năm 2030. Ông xác nhận ưu tiên đưa phi hành gia trở lại Mặt Trăng càng sớm càng tốt và tạm thời gác lại các kế hoạch thám hiểm Sao Hỏa.
Thu Thảo (Theo Business Insider, Bloomberg)