Khoa học công nghệ là "chìa khóa" hiện thực hóa ESG và phát triển bền vững

Chia sẻ tại Diễn đàn ESG Việt Nam 2025 do báo TinCongNghe tổ chức chiều 22/12, Tiến sĩ Trần Văn Khải - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội khẳng định: Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo chính là động lực trung tâm để doanh nghiệp Việt Nam chuyển đổi từ áp lực tuân thủ thành lợi thế cạnh tranh trong kỷ nguyên mới.

Nghị quyết 57: Nền tảng chính trị thúc đẩy ESG

Chia sẻ tại diễn đàn, TS Trần Văn Khải nhấn mạnh Việt Nam đang đứng trước yêu cầu bứt phá mạnh mẽ về khoa học công nghệ để gắn với mục tiêu phát triển bền vững.

Đặc biệt, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị (ban hành ngày 24/12/2024) đã xác lập nền tảng chính trị quan trọng, khẳng định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt.

Nghị quyết 57 đặt ra những mục tiêu đầy tham vọng:

Đến năm 2030: Kinh tế số chiếm 30% GDP; Việt Nam thuộc nhóm 50 quốc gia dẫn đầu thế giới về năng lực cạnh tranh số.

Đến năm 2045: Kinh tế số đạt 50% GDP; Việt Nam vào nhóm 30% thế giới về đổi mới sáng tạo.

Theo ông Khải, các mục tiêu này không chỉ tạo niềm tin mà còn là tiền đề để Quốc hội, Chính phủ thể chế hóa thành các bộ luật, nghị định, giúp doanh nghiệp tận dụng công nghệ để bứt phá trong chuỗi giá trị toàn cầu.

ESG là "tấm hộ chiếu" để hội nhập quốc tế

Trong bối cảnh hội nhập, ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) không còn là khái niệm xa lạ mà đã trở thành yêu cầu tất yếu. TS Trần Văn Khải dẫn chứng: "Hiện có tới 79% nhà đầu tư trên thế giới cân nhắc các yếu tố ESG khi ra quyết định đầu tư".

"Muốn thu hút vốn, doanh nghiệp phải nghiêm túc thực hành ESG. Đây được ví như tấm hộ chiếu giúp doanh nghiệp hội nhập bền vững, giúp tiết kiệm chi phí dài hạn và tiếp cận nguồn vốn xanh," ông Khải nhận định.

Tuy nhiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cũng đưa ra cảnh báo về tình trạng "tẩy xanh" (greenwashing).

Ông cho biết thị trường và các nhà đầu tư ngày càng soi xét kỹ lưỡng, đòi hỏi bằng chứng thực tế hơn là những báo cáo hào nhoáng. Doanh nghiệp cần "làm thật" thay vì chỉ "nói hay" để giữ vững niềm tin của khách hàng và đối tác.

Chuyển đổi xanh phải gắn liền với chuyển đổi số

Trong phần tham luận, TS Trần Văn Khải nhấn mạnh mối liên hệ hữu cơ giữa ESG và khoa học công nghệ: "Chuyển đổi xanh chỉ thành công khi gắn liền với chuyển đổi số”.

Việc áp dụng các công nghệ hiện đại như AI (trí tuệ nhân tạo), Big Data (dữ liệu lớn) và IoT (Internet vạn vật) sẽ giúp doanh nghiệp:

Số hóa và xanh hóa: Nâng cao hiệu suất sản xuất, giảm thiểu tác hại môi trường.

Minh bạch hóa dữ liệu: IoT giúp đo lường tức thời các chỉ số môi trường; AI phân tích dữ liệu để cảnh báo rủi ro.

Xây dựng uy tín: Khi dữ liệu ESG được số hóa minh bạch, không thể chỉnh sửa, doanh nghiệp sẽ dễ dàng kiểm chứng báo cáo với các cơ quan quản lý và nhà đầu tư.

Từ "áp lực tuân thủ" thành "vũ khí sắc bén"

Theo TS Trần Văn Khải, cộng đồng doanh nghiệp hãy coi công nghệ là người bạn đồng hành trên hành trình thực thi ESG. Nếu thực hành nghiêm túc, quản trị minh bạch, doanh nghiệp có thể biến áp lực tuân thủ các quy định thành "vũ khí sắc bén" để chinh phục khách hàng và nâng tầm thương hiệu Việt Nam trên trường quốc tế.

Ông cũng khẳng định Diễn đàn ESG Việt Nam do báo TinCongNghe khởi xướng là nơi kết tinh trí tuệ, kết nối các nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp để đưa ESG trở thành năng lực cạnh tranh cốt lõi, thay vì chỉ là một phong trào bề nổi.

Diễn đàn ESG Việt Nam 2025 “Khoa học công nghệ và động lực cho phát triển bền vững” được cập nhật tại đây.