Phát biểu tại Diễn đàn quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số ngày 20/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh chuyển đổi số là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược và ưu tiên hàng đầu trong phát triển đất nước. Do đó các cấp, ngành phải xác định dữ liệu là tài nguyên chiến lược của kỷ nguyên số, thay đổi tư duy từ "giữ làm của riêng" sang kết nối, chia sẻ để tạo ra giá trị chung, giá trị mới, gắn với bảo đảm an ninh, an toàn và bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Thủ tướng giao Bộ Khoa học và Công nghệ hoàn thiện, trình ban hành Chương trình phát triển kinh tế số, xã hội số giai đoạn 2026-2030 trong tháng 12/2025. Bộ Công an chủ trì, phối hợp các bộ, ngành xây dựng và trình ban hành Khung Kinh tế dữ liệu quốc gia cùng lộ trình triển khai, trong đó cụ thể hóa cơ chế chia sẻ dữ liệu công - tư và khung pháp lý về định giá, thương mại hóa, khai thác và quản trị dữ liệu, hoàn thành trong tháng 1/2026.
Bộ Tài chính được giao chủ trì nghiên cứu, xây dựng các cơ chế, chính sách khuyến khích, ưu đãi đặc thù nhằm hình thành doanh nghiệp dữ liệu, trí tuệ nhân tạo, khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo; đồng thời triển khai các chính sách ưu đãi về thuế, đất đai và thực hiện các cam kết về năng lượng xanh. Bộ Công an và Bộ Quốc phòng triển khai đồng bộ các giải pháp bảo đảm an ninh mạng quốc gia, an ninh dữ liệu và bảo vệ dữ liệu cá nhân, hướng tới việc Việt Nam tham gia tiên phong thực hiện Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng.
Theo Thủ tướng, thời gian qua, phát triển kinh tế số và xã hội số đạt nhiều kết quả tích cực, thể hiện sự chuyển biến rõ nét về nhận thức, tư duy và hành động. Hạ tầng số tiếp tục được nâng cao về năng lực, công nghệ và chất lượng; dịch vụ 5G được đẩy mạnh triển khai; tốc độ Internet di động tăng 50 bậc, năm 2025 lọt top 20 thế giới, vượt nhiều quốc gia phát triển.
Số doanh nghiệp công nghệ số tăng từ khoảng 58.000 năm 2020 lên gần 80.000 năm 2025. Kim ngạch xuất khẩu sản phẩm công nghệ số năm 2025 ước đạt 172 tỷ USD, tăng hơn 1,7 lần so với năm 2020. Trong lĩnh vực an sinh xã hội, khoảng 3 triệu người thuộc diện bảo trợ xã hội và người có công được chi trả trợ cấp qua tài khoản ngân hàng với tổng số tiền trên 40.000 tỷ đồng; hơn 17 triệu tài khoản an sinh xã hội được tích hợp trên nền tảng VNeID.
Bên cạnh kết quả đạt được, Thủ tướng cho rằng nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn gặp khó khăn trong chuyển đổi số, nhất là về tài chính, nhân lực, công nghệ và nhận thức. Công tác bảo đảm an ninh mạng ở một số nơi chưa được quan tâm đúng mức; lừa đảo trực tuyến, tấn công mạng và lộ lọt dữ liệu cá nhân còn diễn biến phức tạp. Cơ chế, chính sách chưa theo kịp yêu cầu thực tiễn, trong khi xuất phát điểm của nền kinh tế thấp khiến nguồn lực cho chuyển đổi số, hạ tầng số và đầu tư cho nghiên cứu, phát triển còn hạn chế.
Trên cơ sở đó, Thủ tướng yêu cầu các chủ thể liên quan quán triệt và thực hiện đồng bộ "5 tiên phong", "5 có", "5 không". "5 tiên phong" gồm tiên phong trong xây dựng thể chế, phát triển công nghệ, xây dựng hạ tầng số, phát triển cơ sở dữ liệu và thực hiện trách nhiệm xã hội.
"5 có" là có hạ tầng số hiện đại, đồng bộ, thông suốt; có dữ liệu đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất, liên thông, dùng chung; có nguồn nhân lực số chất lượng cao và phổ cập kỹ năng số cho toàn dân; có nhiều doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam phát triển mạnh, hiệu quả; có môi trường số an toàn, văn minh, nhân văn và hiện đại.
"5 không" gồm không giấy tờ, không tiền mặt, không địa giới hành chính trong giao dịch; không giới hạn, không có điểm dừng trong phát triển; không tiêu cực, lãng phí, tham nhũng, lợi ích nhóm; không manh mún, cát cứ, khép kín trong vận hành; không để ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi số quốc gia.
Thủ tướng đồng thời yêu cầu đẩy mạnh số hóa và tái cấu trúc các ngành công nghiệp, nhất là các ngành nền tảng, mũi nhọn bằng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, sớm hình thành các tổ hợp công nghiệp kỹ thuật số quy mô lớn. "Chính phủ sẽ tiếp tục thúc đẩy chuyển đổi số để tối ưu hóa các dịch vụ xã hội cơ bản như y tế, giáo dục, cải cách thủ tục hành chính và xây dựng mạng lưới an sinh xã hội số theo tinh thần không ai bị bỏ lại phía sau", ông nói.
Sơn Hà