Khi nông sản và chuyển đổi số cùng viết nên khát vọng vùng cao

Chia sẻ với VietNamNet, ông Nguyễn Tiến Thịnh - Bí thư Đảng ủy xã Bình Lư chia sẻ: “Nếu ai từng đặt chân đến Lai Châu sẽ cảm nhận được, vùng đất này tựa như một ‘cô gái đẹp ngủ quên giữa đại ngàn’, chỉ chờ được đánh thức bởi khát vọng và hành động. Cả du lịch lẫn nông sản đều mang trong mình tiềm năng lớn – điều quan trọng là cần phải đổi mới tư duy và cách làm để khơi dậy sức bật ấy.”

Khi mô hình chính quyền địa phương hai cấp được hình thành, xã Bình Lư bắt tay vào việc định hình phương thức quản trị, sắp xếp lại không gian phát triển và xác định ba hướng đột phá trọng tâm: nâng tầm nông sản – khơi dòng chảy mới cho du lịch – thúc đẩy chuyển đổi số. Đó không chỉ là mục tiêu phát triển kinh tế, mà còn là tầm nhìn xây dựng một xã miền núi văn minh, hiện đại, giàu bản sắc – nơi khát vọng vươn lên từ lòng dân.

Nâng tầm nông sản Bình Lư

Là cửa ngõ của Lai Châu, giáp Sa Pa, Bình Lư được thiên nhiên ưu đãi với khí hậu ôn hòa, đất đai màu mỡ và con người cần cù, chịu khó. “Được cả đất, được cả người” - như cách ông Thịnh ví von. Thế nhưng, trong nhiều năm, nông sản nơi đây vẫn chỉ quanh quẩn ở quy mô nhỏ, “sạch từ tâm” - nhưng chưa chạm tới “tầm giá trị”.

Bước vào nhiệm kỳ mới, Đảng ủy xã Bình Lư đã xác định nâng tầm nông sản là mũi đột phá đầu tiên. Từ miến dong - đặc sản trứ danh, đến dưa chuột, bí xanh, khoai sâm và các loại dược liệu bản địa, tất cả đều được quy hoạch lại theo hướng ứng dụng công nghệ cao, gắn với chuyển đổi số và truy xuất nguồn gốc.

Xã đang phấn đấu hình thành “Làng nghề miến dong Bình Lư” trên nền tảng số, nơi toàn bộ dây chuyền từ chế biến, đóng gói đến tiêu thụ đều được số hóa và kết nối trực tuyến.

“Chúng tôi muốn du khách khi đến đây không chỉ mua sản phẩm, mà có thể tận mắt trải nghiệm quy trình sản xuất, thậm chí tham gia trải nghiệm trực tuyến ở bất cứ đâu,” ông Thịnh nói.

Song song với đó, xã cũng định hướng hình thành ít nhất 1 vùng sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, 1 khu nuôi và chế biến cá nước lạnh công nghệ cao; phấn đấu thu hút đầu tư 1 nhà máy chế biến nông sản, 1 nhà máy xử lý bã thải dong riềng. Một vùng khác sẽ được quy hoạch phát triển rau củ quả sạch và an toàn, đưa Bình Lư trở thành trung tâm cung cấp cho các khu vực lân cận như Sa Pa, Tân Uyên và Lai Châu.

Chuyển đổi số từ gốc, lan tỏa tới từng bản

Nếu nông nghiệp là mũi nhọn vật chất thì chuyển đổi số chính là linh hồn của mô hình mới. Ngay từ khi bắt đầu vận hành chính quyền hai cấp, Bình Lư đã coi chuyển đổi số là một trong ba đột phá chiến lược, với mục tiêu xây dựng: chính quyền số - kinh tế số - xã hội số. “Chúng tôi xác định phải đổi mới tư duy, từ lãnh đạo đến người dân đều cần học cách dùng công nghệ,” ông Thịnh nhấn mạnh.

Xã đã tổ chức các lớp tập huấn AI, tập trung hướng dẫn cài đặt và sử dụng ChatGPT, Notebook LM, Gemini cho toàn bộ cán bộ, công chức xã và đội ngũ cán bộ bản. 100% lãnh đạo chủ chốt từ Bí thư đến Chủ tịch đều được yêu cầu sử dụng AI trong công việc hàng ngày.

Thậm chí, nhiều bí thư chi bộ 70-75 tuổi vẫn tham gia học và hào hứng sử dụng AI, khiến không khí “chuyển đổi số” lan tỏa khắp các bản.

Tính đến nay, 35/35 bản của xã đã có trang thông tin điện tử riêng (fanpage) để đăng tin, chia sẻ hình ảnh, quảng bá nông sản và du lịch địa phương.

Mỗi tổ công nghệ số cộng đồng được củng cố, đóng vai trò như “đội ngũ bình dân học vụ số”, giúp người dân làm quen với các dịch vụ công trực tuyến, giao dịch điện tử và thanh toán không tiền mặt.

Sắp tới, xã Bình Lư dự kiến xây dựng Trung tâm Phục vụ hành chính công trở thành một mô hình kiểu mẫu của tỉnh Lai Châu. Toàn bộ hoạt động tại đây sẽ được vận hành 100% trên nền tảng công nghệ số - từ tiếp nhận, xử lý đến trả kết quả trực tuyến cho người dân - gắn với việc xây dựng không gian thân thiện, nghĩa tình và gần dân; không chỉ là một mô hình hành chính hiện đại, mà còn là biểu tượng cho tinh thần phục vụ, minh bạch và tận tâm - hướng tới một Bình Lư chuyển mình số hóa nhưng vẫn đậm đà bản sắc con người vùng cao.

Đặc biệt, xã Bình Lư đang hoàn thiện hồ sơ, đề xuất xây dựng và đưa vào vận hành Trung tâm Giám sát và Điều hành thông minh (IOC) - mô hình đầu tiên ở xã của tỉnh Lai Châu. Trung tâm sẽ tích hợp và kết nối các nguồn dữ liệu quan trọng như dân cư, phản ánh - kiến nghị của người dân, tiến độ xử lý hồ sơ hành chính và các hoạt động kinh tế - xã hội khác trên một nền tảng duy nhất.

Thông qua ứng dụng di động, người dân chỉ cần chụp, gửi và theo dõi trực tuyến, mọi phản ánh, kiến nghị sẽ được chính quyền tiếp nhận, xử lý và phản hồi công khai, minh bạch - góp phần xây dựng một chính quyền số gần dân, phục vụ nhân dân hiệu quả hơn.

“Nếu không có doanh nghiệp công nghệ đồng hành, chúng tôi không thể chuyển đổi số được. VNPT và Viettel đã hỗ trợ chúng tôi từ những ngày đầu, cả về hạ tầng lẫn tư duy triển khai” ông Thịnh khẳng định.

Du lịch và khát vọng lan tỏa

Không chỉ dừng lại ở nông nghiệp và chuyển đổi số, Bình Lư còn ấp ủ khát vọng trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn trên bản đồ quốc gia và quốc tế.

Với vị trí cửa ngõ giáp Sa Pa, xã sở hữu lợi thế hiếm có: cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, khí hậu trong lành và bản sắc văn hóa đậm đà của các dân tộc thiểu số - những yếu tố tạo nên sức hút đặc biệt cho vùng đất này.

Trên hành trình ấy, Làng nghề số miến dong Bình Lư không chỉ là nơi sản xuất, mà còn được định hướng trở thành điểm đến du lịch cộng đồng trải nghiệm. Du khách có thể tận mắt chứng kiến quy trình làm miến - từ sơ chế, nhuộm, phơi đến đóng gói - và mua sản phẩm gắn mã truy xuất nguồn gốc điện tử, vừa minh bạch vừa tạo niềm tin cho người tiêu dùng.

Sắp tới, xã dự kiến xây dựng không gian trải nghiệm trực tuyến, giúp du khách ở xa “ghé thăm Bình Lư” qua công nghệ thực tế ảo (VR) - nơi văn hóa, con người và sản phẩm địa phương được tái hiện sinh động trong thế giới số.

Khát vọng của ông Thịnh và tập thể cán bộ xã là xây dựng Bình Lư trở thành hình mẫu của một chính quyền số miền núi - văn minh, hiện đại nhưng vẫn đậm đà bản sắc vùng cao.

“Tôi muốn khát vọng đó không chỉ của riêng cán bộ, đảng viên mà trở thành khát vọng của toàn dân”, ông chia sẻ. “Ở mô hình mới, chúng tôi đang cảm nhận rõ sự đồng thuận và khát vọng đổi thay trong mỗi người dân Bình Lư”.

Sau hơn 4 tháng vận hành mô hình chính quyền hai cấp, kết quả bước đầu cho thấy sự hài lòng và tin tưởng của người dân. Thủ tục hành chính được giải quyết nhanh gọn, minh bạch; các kiến nghị, phản ánh được phản hồi kịp thời. Người dân chủ động hơn, cởi mở hơn với công nghệ - một thay đổi tưởng chừng nhỏ nhưng mang ý nghĩa lớn trong vùng núi.

Từ Bình Lư nhìn ra Lai Châu - và xa hơn

Hành trình của Bình Lư hôm nay là minh chứng sinh động cho một hướng phát triển mới ở vùng cao - sự kết hợp hài hòa giữa đổi mới tư duy, ứng dụng công nghệ và phát huy nội lực cộng đồng.

Ba trụ cột nông nghiệp - du lịch - chuyển đổi số không chỉ là định hướng cho một xã, mà còn có thể trở thành gợi mở cho cả tỉnh Lai Châu trên con đường hướng tới phát triển xanh, thông minh và bền vững.

Từ một vùng đất nông sản “chưa được đánh thức”, Bình Lư nay đã bắt đầu hành trình số hóa - từ từng sợi miến, luống rau, thủ tục hành chính cho đến mỗi trang fanpage của bản làng.

Đó là một hành trình nhỏ của một xã miền núi, nhưng ẩn chứa khát vọng lớn của cả vùng Tây Bắc - nơi công nghệ không chỉ làm giàu, mà còn đánh thức tiềm năng và thắp sáng khát vọng con người.

Giữa đại ngàn Tây Bắc, Bình Lư đang viết nên câu chuyện mới - nơi công nghệ hòa cùng tiếng khèn, và khát vọng con người trở thành ngọn lửa dẫn đường cho tương lai.

Thái Khang