Vào một buổi sáng mùa đông lạnh giá năm 2007, cụ ông Jin Guoyu, sống tại làng Yijiawan, thị trấn Jiuji, huyện Nanzhang, tỉnh Hồ Bắc (Trung Quốc), đang chuẩn bị cho đàn vịt trời của mình ăn như thường lệ. Ông vốn là một nông dân hiền lành, quanh năm gắn bó với ruộng đồng, ao cá và bầy vịt. Nhưng ít ai ngờ rằng, từ buổi sáng ấy, cuộc sống của ông và cả ngôi làng nhỏ ven sông sẽ thay đổi hoàn toàn và tất cả bắt đầu chỉ vì… một đàn "vịt trời" khác thường.
Khi ra bờ sông đếm lại đàn vịt, ông Jin bỗng nhận thấy năm con chim nước lạ xuất hiện lẫn giữa đàn vịt trời của mình. Chúng có dáng vẻ quen thuộc giống như vịt trời, nhưng lông lại óng ánh, rực rỡ đến lạ kỳ. Khi đó, ông chỉ nghĩ đơn giản rằng chúng là một giống vịt trời "đẹp mã" hơn nên chẳng mảy may nghi ngờ.
Thấy chúng thân thiện và quẩn quanh bên đàn vịt nhà mình, ông bèn cho ăn thêm vài nắm cám. "Có mấy con lạ đến xin ăn, thôi thì mình cho thêm chút cũng chẳng sao", ông kể lại.
Thế nhưng, lũ "vịt trời" ấy dường như rất thích nơi này. Ngày hôm sau, chúng vẫn ở đó, và rồi ngày kế tiếp cũng vậy. Ông Jin vẫn tiếp tục cho chúng ăn và cuối cùng chúng coi ao nhà ông như nhà mình.
Sang năm sau, điều kỳ lạ lại lặp lại và lúc này không chỉ có năm con, mà cả một đàn hơn chục con tìm về. Năm này qua năm khác, số lượng "vịt trời" kéo đến càng nhiều. Từ vài con ban đầu, đến năm 2021, ao nhà cụ ông Jin đã trở thành nơi dừng chân của hơn 100 con.
Suốt 14 năm, vợ chồng cụ Jin coi đó là điều bình thường, vẫn cho chúng ăn, chăm sóc chúng như với đàn vịt trời nhà mình. Họ chỉ thấy vui vì nhà mình "được lộc", mỗi mùa đông lại có thêm "khách" đến chơi. Đến mức mỗi năm chi phí thức ăn cho "vịt trời" cũng tăng gấp đôi, nhưng cụ Jin vẫn vui vẻ: "Mấy con này ăn khỏe thật, nhưng nhìn chúng béo tốt, vui mắt lắm!". Chỉ có điều lũ "vịt trời" ấy lại rất đặc biệt - chỉ chịu ở gần hai vợ chồng cụ Jin, còn thấy người lạ là bay đi mất.
Và tất cả chỉ được sáng tỏ vào năm 2021, khi một nhóm người yêu chim đến khu vực sông Thanh Lượng để quan sát chim nước. Họ sững sờ khi thấy đàn "vịt trời" rực rỡ trong ánh nắng, và lập tức nhận ra đó không phải là vịt trời mà là vịt uyên ương , loài chim quý hiếm được liệt vào danh sách động vật hoang dã được bảo vệ cấp II quốc gia của Trung Quốc.
Uyên ương vốn được mệnh danh là loài chim "tình duyên", thường xuất hiện theo cặp, biểu tượng của hạnh phúc đôi lứa trong văn hóa Á Đông. Chúng có bộ lông tuyệt đẹp, con trống có mào đỏ nâu, ngực tím, cánh nâu vàng và sọc đen trắng tinh tế; còn con mái lại dịu dàng với sắc nâu trầm, quanh mắt có quầng trắng thanh khiết.
Nhưng do môi trường sống bị thu hẹp, uyên ương ngày càng hiếm trong tự nhiên. Chúng cần các hốc cây bên sông, rừng ven hồ để làm tổ, những nơi giờ đây ít dần vì khai thác và đô thị hóa.
Không chỉ môi trường, mà cả nhận thức của con người cũng khiến loài chim này gặp nguy hiểm. Nhiều thợ săn nhầm chúng với vịt trời và vô tình săn bắn, bởi khi bay, màu lông của uyên ương trông khá giống những loài vịt nước thông thường.
Phát hiện của nhóm quan sát chim không chỉ khiến cụ Jin sửng sốt mà còn thu hút sự chú ý của giới truyền thông và các nhà bảo tồn. Ngay trong năm đó, huyện Nanzhang được Hiệp hội Bảo tồn Động vật Hoang dã Trung Quốc vinh danh là " Quê hương của vịt uyên ương tại Trung Quốc" , biến nơi đây thành một trong những môi trường sinh sống quan trọng nhất của loài chim này.
Nhờ vậy, câu chuyện của cụ Jin và đàn "vịt trời" được lan truyền khắp cả nước. Du khách, nhiếp ảnh gia và người yêu thiên nhiên bắt đầu đổ về Yijiawan để ngắm nhìn và chụp ảnh đàn uyên ương. Cụ Jin, người nông dân hiền lành năm nào, nay lại trở thành nhân vật chính trong "huyền thoại bảo tồn" của làng quê.
Thay vì khai thác hay buôn bán, ông và vợ quyết định biến sự việc thành cơ hội phát triển du lịch sinh thái. Họ mở nhà nghỉ nông trại nhỏ ven sông, đón khách tới chụp ảnh, ngắm uyên ương. Du khách vừa được chiêm ngưỡng cảnh thiên nhiên, vừa thưởng thức các món đặc sản từ vịt trời, loài hoàn toàn khác với vịt uyên ương. Cặp vợ chồng cũng đầu tư dựng đài quan sát chim , trồng hoa cải dầu, trồng cây xanh, tạo cảnh quan gần gũi với thiên nhiên để du khách có trải nghiệm tốt hơn.
Nhờ mô hình này, cả làng Yijiawan dần chuyển mình. Người dân xung quanh cũng bắt đầu làm du lịch: mở homestay, quán ăn, tour chèo bè ngắm chim, thậm chí tổ chức các lớp học về thiên nhiên cho trẻ nhỏ. Một vùng quê từng bình lặng nay trở thành điểm đến nổi tiếng, thu hút hàng chục nhóm du khách mỗi mùa đông.
Tuy nhiên, khi danh tiếng lan rộng, một số người lại đặt câu hỏi: " Liệu cụ Jin có vi phạm pháp luật khi nuôi loài động vật được bảo vệ hay không?" .
Theo quy định của Luật Bảo vệ Động vật Hoang dã Trung Quốc , việc bắt, nuôi nhốt, buôn bán hoặc giết hại động vật quý hiếm là hành vi bị cấm và có thể bị xử lý hình sự. Nhưng trong trường hợp của cụ ông Jin, mọi chuyện lại hoàn toàn khác. Ông không hề săn bắt hay nuôi nhốt, mà đàn uyên ương chủ động tìm đến và sống tự nhiên. Việc ông cho chúng ăn cũng không nhằm mục đích thương mại, và sau này, lợi nhuận ông có được đến từ du lịch sinh thái , chứ không phải trực tiếp từ loài chim.
Chính quyền địa phương sau khi xác minh cũng khẳng định: mô hình của cụ Jin hợp pháp và được khuyến khích , bởi nó là ví dụ sinh động của việc con người chung sống hài hòa với thiên nhiên, vừa bảo tồn loài quý hiếm, vừa phát triển kinh tế bền vững.
Giờ đây, mỗi mùa đông, khi đàn uyên ương rực rỡ lại kéo về bay lượn trên mặt sông Thanh Lượng, người dân Yijiawan không chỉ thấy đó là vẻ đẹp của thiên nhiên, mà còn là biểu tượng của sự tử tế và lòng thiện lương, điều đã làm nên "kỳ tích uyên ương Hồ Bắc" suốt 14 năm qua.
Lấy link