Trong hơn một thế kỷ, các nhà thiên văn học đã miệt mài truy tìm một hành tinh chưa được biết đến nằm đâu đó trong Hệ Mặt Trời. Giờ đây, một nghiên cứu mới đã gợi mở ứng viên tiềm năng mới, mà nhóm tác giả gọi là “Hành tinh Y” (Planet Y).
Hình minh họa hành tinh thứ chín (Planet Nine), một hành tinh giả định chưa được khám phá trong Hệ Mặt Trời. Nghiên cứu mới đây cho thấy khả năng tồn tại hành tinh Y, nhỏ hơn và quay quanh Mặt Trời gần hơn hành tinh thứ chín. Ảnh: NASA Hành tinh này chưa từng được quan sát trực tiếp, mà chỉ được suy luận từ quỹ đạo nghiêng bất thường của nhiều vật thể ở rìa ngoài của Vành đai Kuiper – vùng không gian lạnh giá chứa đầy những thiên thể băng đá nằm ngoài quỹ đạo của sao Hải Vương.
Theo nhóm nghiên cứu, “một điều gì đó” đang làm xáo trộn các quỹ đạo này, khiến chúng nghiêng đi một cách bất thường.
“Một lời giải thích khả dĩ là sự tồn tại của một hành tinh chưa được nhìn thấy, có kích thước nhỏ hơn Trái Đất nhưng lớn hơn sao Thủy, đang quay ở vùng xa xôi nhất của Hệ Mặt Trời”, Amir Siraj, nhà vật lý thiên văn tại Đại học Princeton, cho biết.
“Bài báo này không phải là phát hiện ra một hành tinh, mà là phát hiện ra một câu đố, và lời giải hợp lý nhất cho câu đố đó có thể chính là một hành tinh”, ông nhấn mạnh.
Công trình được công bố trên tạp chí Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters.
Từ “Hành tinh X” đến “Hành tinh Y”: Một thế kỷ truy tìm thế giới bí ẩn
“Hành tinh Y” là ứng viên mới nhất trong chuỗi giả thuyết về các hành tinh ẩn trong Hệ Mặt Trời mà giới khoa học đưa ra suốt nhiều năm qua.
Tất cả đều hướng sự chú ý tới Vành đai Kuiper – nơi có sao Diêm Vương (Pluto), hành tinh thứ chín bị “giáng cấp” thành hành tinh lùn vào năm 2006.
Sở dĩ có nhiều ứng viên như vậy là vì Vành đai Kuiper nằm ở khu vực quá xa và tối, khiến việc quan sát trở nên vô cùng khó khăn. Tuy nhiên, tình hình có thể sớm thay đổi, khi Đài quan sát Vera C. Rubin chuẩn bị khởi động dự án khảo sát bầu trời kéo dài 10 năm.
Sao Diêm Vương được chụp bởi tàu vũ trụ New Horizons của NASA, vào năm 2015. Ảnh: NASA “Tôi nghĩ chỉ trong hai hoặc ba năm đầu tiên, chúng ta sẽ có câu trả lời dứt khoát”, Siraj nói. “Nếu Hành tinh Y nằm trong tầm quan sát của Rubin, chúng ta sẽ thấy nó trực tiếp”.
Sau khi sao Hải Vương (Neptune) được phát hiện vào năm 1846, các nhà thiên văn tiếp tục tìm kiếm một hành tinh xa xôi hơn nữa.
Đầu thế kỷ 20, thuật ngữ “Hành tinh X” ra đời, do nhà thiên văn Percival Lowell đề xuất, sau khi ông nhận thấy những bất thường trong quỹ đạo của sao Hải Vương và sao Thiên Vương.