Quốc gia duy nhất trên thế giới không có muỗi

Trong khi phần lớn các quốc gia đều phải đối mặt với nạn muỗi vào mùa hè, Iceland lại là vùng đất hiếm hoi hoàn toàn không có sự hiện diện của loài côn trùng này.

Điều đặc biệt đó khiến nhiều nhà khoa học không khỏi tò mò và đã tiến hành nhiều nghiên cứu để lý giải hiện tượng độc đáo này.

Khác với các quốc gia láng giềng như Na Uy, Scotland hay Greenland, nơi muỗi phát triển mạnh vào mùa ấm, Iceland lại không ghi nhận bất kỳ quần thể muỗi nào tồn tại trong tự nhiên.

Thực tế này đã được các nhà khoa học xác nhận, khiến Iceland trở thành quốc gia duy nhất trên thế giới "miễn nhiễm" với muỗi.

Vị trí địa lý cô lập và khí hậu khắc nghiệt tạo ra vùng an toàn

Theo Live Science, có nhiều yếu tố tự nhiên cùng lúc góp phần khiến Iceland không trở thành môi trường sống phù hợp cho muỗi.

Trước hết là vị trí địa lý đặc biệt. Iceland nằm biệt lập giữa Bắc Đại Tây Dương, được bao quanh bởi đại dương lạnh giá và cách xa các nguồn phát tán muỗi thông thường. Khoảng cách này là rào cản lớn khiến muỗi khó có khả năng di cư hoặc được mang đến một cách tự nhiên.

Tuy nhiên, yếu tố mang tính quyết định lại nằm ở khí hậu và sự biến động nhiệt độ đặc trưng tại đây.

Vòng đời của muỗi cần một chu kỳ nước ổn định để trứng nở, ấu trùng phát triển và trưởng thành.

Trong khi đó, mùa đông tại Iceland kéo dài, còn mùa xuân và mùa thu lại liên tục xảy ra hiện tượng đóng băng rồi tan băng, khiến quá trình phát triển của muỗi bị gián đoạn hoàn toàn. Trứng và ấu trùng không có đủ thời gian để trưởng thành, từ đó vòng đời bị cắt đứt.

Giáo sư Gísli Már Gíslason, chuyên gia sinh học tại Đại học Iceland, cho biết rằng muỗi từng xuất hiện trên càng đáp của máy bay quốc tế đến đây. Dù có thể sống sót trong vài giờ dưới điều kiện lạnh giá, chúng vẫn không thể sinh sản hay hình thành bất kỳ quần thể nào trong môi trường bản địa.

Ngay cả những hồ nước địa nhiệt tại Iceland, nơi không bị đóng băng trong mùa đông, cũng không phù hợp cho muỗi phát triển. Nhiệt độ cao và thành phần hóa học đặc thù của các hồ này khiến trứng và ấu trùng không thể tồn tại.

Biến đổi khí hậu có thể làm thay đổi thực tế này

Mặc dù Iceland hiện tại không có muỗi, giới khoa học cho rằng điều này không chắc chắn sẽ kéo dài mãi. Biến đổi khí hậu toàn cầu đang làm cho mùa xuân đến sớm và mùa thu ấm hơn. Sự thay đổi này có thể kéo dài khoảng thời gian nước ở thể lỏng, tạo điều kiện để trứng muỗi có đủ thời gian phát triển.

Nhà sinh vật học Robert Jones thuộc Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London cảnh báo rằng, nếu nhiệt độ trung bình tăng nhẹ trong vài thập kỷ tới, Iceland hoàn toàn có thể trở thành nơi sinh sống mới của một số loài muỗi.

Dù vậy, khả năng xuất hiện các loài muỗi nhiệt đới truyền bệnh như sốt rét hay sốt xuất huyết vẫn được đánh giá là rất thấp, do khí hậu nơi đây chưa đủ ấm để duy trì sự sống lâu dài của chúng.

Lịch sử từng ghi nhận trường hợp tương tự ở quần đảo Hawaii. Trước năm 1826, vùng này hoàn toàn không có muỗi.

Tuy nhiên, sau khi các chuyến tàu từ châu Âu và Bắc Mỹ đến, muỗi đã được mang theo và nhanh chóng sinh sôi trong khí hậu nhiệt đới, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái bản địa, đặc biệt là các loài chim.

Iceland có thể là một trường hợp đặc biệt hiếm có, nhưng kinh nghiệm từ quốc gia này vẫn mang lại nhiều giá trị tham khảo. Thay vì chờ đợi điều kiện khí hậu lý tưởng để loại bỏ muỗi, con người hoàn toàn có thể chủ động kiểm soát sự sinh sôi của chúng bằng các giải pháp tự nhiên và bền vững.

Việc nghiên cứu các hiện tượng tự nhiên như Iceland không chỉ giúp con người hiểu rõ hơn về sinh thái học mà còn mở ra hướng tiếp cận mới trong việc phòng chống dịch bệnh truyền nhiễm.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn ra phức tạp, chủ động thích ứng vẫn là lựa chọn duy nhất để duy trì sự an toàn cho cộng đồng.