Elon Musk – người giàu nhất hành tinh – đang đứng trước cơ hội trở thành tỷ phú nghìn tỷ USD đầu tiên trong lịch sử, nhờ một gói thưởng cổ phiếu khổng lồ mà hội đồng quản trị Tesla vừa trình cổ đông. Tuy nhiên đằng sau con số gây choáng đó là một ván cược đầy rủi ro cho tương lai hãng xe điện này.
Chưa từng có tiền lệ
Theo hồ sơ tài chính công bố cuối tuần qua, Elon Musk có thể nhận 423,7 triệu cổ phiếu Tesla – tương đương khoảng 1 nghìn tỷ USD nếu công ty đạt những cột mốc tăng trưởng "khổng lồ" trong 10 năm tới.
Mục tiêu lớn nhất: đưa vốn hóa Tesla lên 8,5 nghìn tỷ USD, gấp gần 8 lần hiện tại. Nếu hoàn thành, cổ phần của Musk tại Tesla sẽ tăng từ khoảng 13% lên 29%, củng cố quyền biểu quyết và vị thế lãnh đạo.
Ngoài yêu cầu về vốn hóa, Musk phải đạt loạt mục tiêu đầy tham vọng như giao 20 triệu xe/năm, triển khai 1 triệu robot và 1 triệu robotaxi thương mại, đạt 10 triệu thuê bao dịch vụ tự lái (Full Self Driving), tăng EBITDA điều chỉnh lên 400 tỷ USD, gấp hơn 20 lần mức năm 2024.
Tuy nhiên một yếu tố nữa khiến Tesla chi mạnh tay là việc cố gắng níu kéo, giữ chân Elon Musk ở lại.
Chủ tịch Tesla, bà Robyn Denholm, nhấn mạnh: "Giữ chân và tạo động lực cho Elon Musk là yếu tố sống còn nếu Tesla muốn trở thành công ty giá trị nhất lịch sử."
Với hội đồng quản trị, Elon Musk không chỉ là CEO mà còn là "tài sản lớn nhất" – người đủ khả năng dẫn dắt Tesla trong cuộc đua AI, robot và xe tự lái. Tỷ phú giàu nhất thế giới từng tuyên bố ông cần ít nhất 25% quyền biểu quyết để định hướng chiến lược, nếu không sẽ "xây dựng sản phẩm bên ngoài Tesla".
Tuy nhiên, gói thưởng này gây chia rẽ sâu sắc. Một số nhà phân tích cảnh báo mục tiêu 8,5 nghìn tỷ USD phi thực tế trong bối cảnh Tesla đối mặt nhiều thách thức.
Doanh số và lợi nhuận của hãng đã giảm mạnh 71% trong quý I/2025 và 16% trong quý II. Nguyên nhân chính là do cạnh tranh gay gắt từ các hãng xe điện Trung Quốc như BYD, đồng thời mất nguồn thu từ bán tín chỉ khí thải do thay đổi luật Mỹ.
Ngoài ra, hãng cũng đang chịu ảnh hưởng tiêu cực từ các phát ngôn và hoạt động chính trị của Elon Musk.
Bên cạnh đó, Musk có lịch sử hứa hẹn về xe tự lái hoàn toàn từ 2014 nhưng chưa thực hiện được, khiến giới phê bình lo ngại Tesla đang theo đuổi viễn cảnh nhiều hơn là giải pháp thực tế.
Các nhà phê bình cũng cho rằng gói thưởng sẽ khiến Musk tập trung vào việc thổi phồng giá cổ phiếu hơn là giải quyết các vấn đề cốt lõi của công ty.
Hơn nữa, nhiều lời hứa của Musk về công nghệ tự lái đã không trở thành hiện thực trong quá khứ, khiến một số chuyên gia gọi ông là "bậc thầy thao túng thị trường".
"Elon Musk đã nói từ năm 2014 rằng chúng ta sẽ có một chiếc xe hoàn toàn tự động vào năm tới. Điều đó vẫn chưa xảy ra nhưng lời hứa đó đã được Phố Wall đánh giá cao hàng tỷ USD", nhà phân tích Gordon Johnson, một trong những người chỉ trích Tesla gay gắt nhất, cho biết. "Elon Musk là một bậc thầy thao túng. Ông ấy đã giữ cho cổ phiếu ở mức cao. Lý do hội đồng quản trị trả lương cho ông ấy là vì ông ấy sẵn sàng nói những điều mà các CEO khác không dám nói hoặc không thể thoát khỏi."
Canh bạc
Quay trở lại gói thưởng, hồ sơ trình cổ đông còn kèm đề xuất Tesla đầu tư vào xAI – công ty trí tuệ nhân tạo của Musk, sau khi SpaceX đã rót 2 tỷ USD vào đây. Động thái này có thể giúp Musk củng cố đế chế kinh doanh trải dài từ xe điện, không gian, mạng xã hội tới AI.
Các cổ đông Tesla sẽ bỏ phiếu về gói thưởng và đề xuất đầu tư xAI vào ngày 6/11 tới. Kết quả không chỉ quyết định tương lai tài chính của Musk mà còn định hình hướng đi của Tesla trong thập kỷ tới.
Với người hâm mộ, đây là phần thưởng xứng đáng cho một chiến lược gia đã biến Tesla thành hãng xe điện số 1 thế giới. Thế nhưng với người hoài nghi, đó là minh chứng cho sự liều lĩnh – thậm chí là mạo hiểm – của một công ty sẵn sàng đặt cược vào một cá nhân, bất chấp rủi ro.
Bất chấp những ý kiến trái chiều, Tesla vẫn khẳng định niềm tin tuyệt đối vào vị CEO của mình, cho rằng chỉ có Musk mới có thể đưa công ty đạt được "nhiệm vụ dài hạn ở một cấp độ chưa từng có". Cuộc bỏ phiếu của các cổ đông sắp tới sẽ quyết định liệu Musk có nhận được gói thù lao trong mơ này hay không, và liệu lịch sử sẽ ghi nhận ông là vị tỷ phú nghìn tỷ USD đầu tiên của thế giới.
*Nguồn: WSJ, CNN, Fortune, BI
Lấy link