Lab2Market - Sáng kiến kết nối từ phòng Lab đến thị trường: Bước chuyển mới trong đổi mới sáng tạo tại Việt Nam

Sự kiện InnoEx vừa qua đã chứng kiến một tọa đàm đặc biệt mang tên "From Lab to Market -- Câu chuyện từ phòng Lab đến thị trường", quy tụ các chuyên gia, nhà khoa học và lãnh đạo doanh nghiệp trong và ngoài nước. Đây không chỉ là một phiên thảo luận học thuật, mà là dấu mốc quan trọng cho thấy sự thay đổi trong mô hình nghiên cứu với sáng kiến Lab2Market do InnoEx khởi xướng.

Sáng kiến này mang đến một cách tiếp cận hoàn toàn mới khi hơi thở thị trường được đưa trực tiếp vào các phòng Lab, và ngược lại, tri thức nghiên cứu được rút ngắn chặng đường để đến thẳng với thị trường. Bà Trương Lý Hoàng Phi, Trưởng Ban tổ chức InnoEx, chia sẻ rằng sáng kiến Lab2Market đã tạo nên sự phá vỡ mô hình truyền thống, mang đến sự kết nối chặt chẽ và đồng kiến tạo hiệu quả giữa nghiên cứu, đào tạo và ứng dụng thực tiễn.

Trong nền kinh tế tri thức hiện tại, tài sản trí tuệ chính là nhiên liệu thúc đẩy đổi mới và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Những tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới đều thành công nhờ biến sáng chế thành lợi thế độc quyền thông qua chiến lược IP vững chắc. Với Việt Nam, khi đang chuyển mình mạnh mẽ trong đổi mới sáng tạo, nâng cao nhận thức và kỹ năng bảo vệ IP là điều kiện tiên quyết để hội nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Ông Sudeepto Roy, Phó Chủ tịch Kỹ thuật Qualcomm, khẳng định rằng mọi nền kinh tế đều phải trải qua 4 giai đoạn phát triển là tiêu dùng, sản xuất, thiết kế và đổi mới. Ông nhấn mạnh chỉ khi làm chủ và biết cách bảo vệ tài sản trí tuệ, một quốc gia mới có thể bứt phá. Từ góc nhìn đó, Qualcomm đã công bố chương trình "Learn to Protect Vietnam" - khóa học trực tuyến miễn phí về 4 loại hình SHTT gồm sáng chế, bản quyền, nhãn hiệu và bí mật thương mại, dự kiến ra mắt vào tháng 10/2025 bằng cả tiếng Việt và tiếng Anh.

Thương mại hóa sáng chế không chỉ mang lại lợi nhuận mà còn giúp doanh nghiệp khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế. Thực tế tại Việt Nam cho thấy, nhiều công nghệ sáng tạo chưa được khai thác thương mại hiệu quả, dẫn đến lãng phí nguồn lực. Tuy nhiên, những bài học thành công từ doanh nhân trong nước là minh chứng rõ ràng cho sức mạnh của việc làm chủ IP.

TS. Nguyễn Thanh Mỹ, Chủ tịch RYNAN Technology Vietnam, đã chia sẻ câu chuyện ấn tượng về việc chỉ với 2 bằng sáng chế cấp phép cho một doanh nghiệp Trung Quốc, ông đã thu về gần 300 triệu USD. Từ trải nghiệm này, ông nhấn mạnh rằng cách tốt nhất để độc quyền sản phẩm chính là thông qua IP, vì không có IP, doanh nghiệp khó vươn ra thị trường quốc tế.

Đồng thời, đổi mới sáng tạo không chỉ gắn liền với lợi nhuận kinh tế, mà còn mang trong mình sứ mệnh xã hội quan trọng là tạo ra tri thức mới, giải quyết vấn đề cộng đồng và nâng cao chất lượng sống. Nhiều nghiên cứu ban đầu chưa thể thương mại hóa ngay, nhưng lại đóng vai trò nền tảng cho những đột phá công nghệ trong tương lai.

GS. Dương Nguyễn Vũ, Phó Hiệu trưởng VinUniversity, nhấn mạnh rằng không phải công trình nào cũng có thể hoặc cần thương mại hóa ngay. Ông cho rằng giá trị cốt lõi của nghiên cứu là tạo ra tri thức mới - nền tảng cho các sáng chế và giải pháp sau này. Theo ông, đổi mới không phải chỉ để kiếm tiền, mà để tạo ra thay đổi tích cực cho đời sống xã hội.

Kinh nghiệm từ các quốc gia tiên tiến cho thấy, mô hình "tam giác hợp tác" giữa đại học - doanh nghiệp - chính phủ là chìa khóa để rút ngắn khoảng cách từ nghiên cứu đến ứng dụng. Chính sự đồng hành này giúp công trình khoa học nhanh chóng trở thành sản phẩm có giá trị kinh tế và xã hội. Các diễn giả tại InnoEx thống nhất rằng chỉ khi có sự kết nối chặt chẽ giữa trường đại học, doanh nghiệp và chính phủ, nghiên cứu mới thực sự bước ra khỏi phòng Lab và trở thành giải pháp thực tiễn cho thị trường.

Để hiện thực hóa tầm nhìn này, InnoEx đã công bố hợp tác chiến lược với nhiều Viện và Trường trên cả nước, nhằm xây dựng một hệ sinh thái gắn kết giữa đào tạo, nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn. Đây được xem là bước tiến quan trọng trong hành trình kiến tạo tương lai đổi mới sáng tạo của Việt Nam.

Trong khuôn khổ sự kiện, các Viện và Trường đã ký kết hợp tác chiến lược cùng InnoEx nhằm thúc đẩy sáng kiến Lab2Market, mở ra một giai đoạn mới trong nỗ lực đồng hành kiến tạo hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia.

Các đại diện tham gia ký kết bao gồm PGS.TS. Trần Thị Hồng - Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Nguyễn Tất Thành, PGS.TS. Đặng Xuân Cường - Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo & Khởi nghiệp Trường ĐH Công Thương TP.HCM, ThS. Đỗ Hoàng Thắng - Phó Giám đốc Trung tâm Ươm tạo Doanh nghiệp Công nghệ Trường ĐH Bách Khoa ĐHQG TP.HCM, TS. Phạm Thị Hồng Phượng - Trưởng Bộ môn Công nghệ Hóa học và Vật liệu Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM, và ThS. Nguyễn Ngọc Đan Thùy - đại diện Trung tâm Đổi mới sáng tạo & Chuyển giao công nghệ Trường ĐH Quốc tế ĐHQG TP.HCM.

Bà Trương Lý Hoàng Phi nhấn mạnh rằng nghiên cứu chỉ thực sự có giá trị khi tạo ra tác động xã hội, đồng thời khẳng định sáng kiến hướng đến một hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam vững vàng trước những biến động khó lường của thị trường. "Lab2Market - Từ phòng Lab đến thị trường" do đó không chỉ là hành trình rút ngắn khoảng cách, mà còn là sự đồng kiến tạo, đưa Việt Nam bước vào kỷ nguyên đổi mới sáng tạo bền vững.