4 “điểm chạm” của doanh nghiệp Việt – Nhật
Ngày 28/8, sự kiện Ngày CNTT Việt Nam 2025 - Vietnam IT Day lần thứ 12 đã được Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA) chủ trì tổ chức tại Nhật Bản, gồm 3 hoạt động chính thu hút hơn 200 đại biểu từ hơn 150 doanh nghiệp Nhật Bản và 12 doanh nghiệp Việt Nam.
Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Hoàng Phương phát biểu tại hội thảo Ngày CNTT Việt Nam 2025. Phát biểu tại sự kiện, ông Bùi Hoàng Phương, Thứ trưởng Bộ KH&CN Việt Nam đã chia sẻ 4 “điểm chạm” mà các doanh nghiệp Nhật Bản có thể hợp tác chặt chẽ hơn với đối tác Việt Nam.
Đó là, mở rộng hợp tác chiến lược với doanh nghiệp Việt Nam trong phần mềm, dịch vụ công nghệ số, chuyển đổi số và phát triển sản phẩm công nghệ mới; tăng cường R&D chung, cùng đầu tư phòng thí nghiệm, trung tâm tại Việt Nam và Nhật trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược, nhất là các công nghệ số như AI, bán dẫn; đẩy mạnh đổi mới sáng tạo mở, tạo điều kiện cho startup và doanh nghiệp sáng tạo Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng, vườn ươm, dự án thử nghiệm tại Nhật Bản; và hỗ trợ đào tạo, trao đổi nhân lực.
Đồng quan điểm, Chủ tịch VINASA Nguyễn Văn Khoa nhấn mạnh: Các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam đang thực thi những giải pháp chuyển đổi số và AI phức tạp nhất. Năng lực của doanh nghiệp Việt đã được chứng minh qua các dự án quy mô lớn, giúp hiện đại hóa hệ thống cho các tập đoàn hàng đầu trong lĩnh vực tài chính, bán lẻ, logistics của Nhật Bản.
Hơn thế, trong công cuộc chuyển đổi số của 2 nước, còn có một sứ mệnh chung là chuyển đổi Xanh, khi mà Chính phủ Việt Nam và Nhật Bản đều cam kết đạt Net-Zero vào năm 2050.
“Chúng tôi hiểu rằng, việc hiện đại hóa các hệ thống cũ chính là cơ hội vàng để tích hợp các giải pháp công nghệ xanh. Doanh nghiệp công nghệ Việt Nam đã sẵn sàng các giải pháp quản trị sản xuất, tối ưu hóa năng lượng và đo lường carbon, đặc biệt trong ngành công nghiệp ô tô, để cùng doanh nghiệp Nhật Bản dẫn đầu trong cuộc cách mạng sản xuất bền vững”, ông Nguyễn Văn Khoa nói.
Chủ tịch VINASA Nguyễn Văn Khoa nhấn mạnh: Các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam đang thực thi những giải pháp chuyển đổi số và AI phức tạp nhất. Để hiện thực hóa tầm nhìn "Đồng kiến tạo tương lai số", ông Nguyễn Văn Khoa đã đề xuất với cộng đồng doanh nghiệp công nghệ Việt Nam - Nhật Bản 3 sáng kiến, gồm "Digital Innovation Hubs Việt - Nhật", "Liên minh chinh phục thị trường toàn cầu" và “Vườn ươm Tài năng công nghệ thế hệ mới".
Trong đó, với sáng kiến "Digital Innovation Hubs Việt - Nhật", VINASA và Hiệp hội Chuyển đổi số Việt Nam tại Nhật Bản – VADX sẽ làm đầu mối, phối hợp cùng Hiệp hội CNTT Nhật Bản (JISA), Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) để hình thành các trung tâm đổi mới sáng tạo chung. Các trung tâm này sẽ không chỉ là nơi R&D, mà là nơi doanh nghiệp hai nước cùng nhau nghiên cứu, phát triển và thương mại hóa các sản phẩm công nghệ "Made by Vietnam-Japan" cho các ngành công nghiệp trọng điểm như sản xuất ô tô, tài chính, y tế.
Với sáng kiến "Liên minh chinh phục thị trường toàn cầu", sẽ thành lập một liên minh chính thức, nơi các doanh nghiệp 2 nước có thế mạnh bổ trợ cho nhau sẽ cùng xây dựng giải pháp và đấu thầu các dự án chuyển đổi số tại các thị trường thứ ba như ASEAN, Hoa Kỳ và châu Âu.
Đối với sáng kiến "Vườn ươm Tài năng Công nghệ Thế hệ mới", VINASA sẽ hợp tác với các trường đại học hàng đầu của Việt Nam và các tập đoàn công nghệ Nhật Bản để xây dựng các chương trình đào tạo chuyên sâu cho các lĩnh vực chiến lược như thiết kế vi mạch bán dẫn, AI trong sản xuất, công nghệ xanh, đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng cao và bền vững cho tương lai hợp tác.
Đối tác quan trọng hàng đầu của Nhật Bản
Theo khảo sát của JETRO, hơn 60% doanh nghiệp Nhật đang hoạt động tại Việt Nam có kế hoạch mở rộng trong 1–2 năm tới; khoảng 50,9% doanh nghiệp mong muốn tăng mua sắm sản phẩm, dịch vụ tại Việt Nam. Đây là những tín hiệu cho thấy độ tin cậy của chuỗi cung ứng và nguồn nhân lực số Việt Nam.
Về cấu trúc và chất lượng hợp tác công nghệ, doanh nghiệp Việt Nam đã đi xa hơn mô hình gia công truyền thống. Doanh nghiệp Việt hiện chiếm khoảng 6 - 7% thị phần thị trường ủy thác phát triển phần mềm tại Nhật Bản, duy trì tốc độ tăng trưởng 20 - 40%/năm, và tham gia trọn vòng đời sản phẩm, từ R&D, kiến trúc hệ thống, đến triển khai hiện đại hóa. Thị trường Nhật Bản, vốn được đánh giá là khắt khe và chuẩn mực, vừa là “lò luyện” giúp doanh nghiệp Việt trưởng thành, vừa là bệ phóng để vươn ra toàn cầu.
Đến nay, có khoảng hơn 300 doanh nghiệp CNTT Việt Nam được thành lập và cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho thị trường Nhật Bản. Đến nay, Việt Nam đã trở thành đối tác quan trọng lớn thứ 2 về phát triển phần mềm của Nhật Bản và được ưu tiên lựa chọn bởi các doanh nghiệp Nhật Bản trong lĩnh vực CNTT. Hiện có khoảng hơn 300 doanh nghiệp CNTT Việt Nam được thành lập và cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho thị trường này. Trong đó, hơn 100 doanh nghiệp hiện đã có văn phòng tại Nhật Bản.
Chia sẻ tại sự kiện, ông Ishida Eiji, Trưởng phòng Xúc tiến cơ sở hạ tầng số quốc tế, Cục Chiến lược toàn cầu, Bộ Nội vụ và Truyền thông Nhật Bản cho hay, Nhật Bản đang triển khai Chiến lược DX & Innovation 2030, với trọng tâm là AI, an ninh mạng, dữ liệu lượng tử, trung tâm dữ liệu thế hệ mới và All-Photonics Network.
“Đây là những trụ cột hạ tầng số then chốt để nâng cao năng lực cạnh tranh và đảm bảo an ninh quốc gia. Việt Nam là một đối tác quan trọng, có khả năng đồng hành cùng Nhật Bản trong phát triển hạ tầng số và nhân lực số cho cả khu vực”, ông Ishida Eiji nói.
Ông Junya Kawamoto, Chủ tịch Ủy ban Hợp tác quốc tế của JISA cho rằng, để lấy lại vị thế về năng lực số, Nhật Bản cần một chiến lược táo bạo: “Generative AI có thể trở thành “game changer”, mở ra cơ hội để Nhật Bản phục hồi sức mạnh công nghệ và tăng tốc đổi mới. Nhưng để biến cơ hội thành hiện thực, chúng ta cần hợp tác sâu sắc hơn với các đối tác chiến lược như Việt Nam, quốc gia đang nổi lên mạnh mẽ với năng lực công nghệ, nhân lực trẻ và tinh thần đổi mới sáng tạo”.