Nỗi sợ siêu AI của một số sinh viên Harvard, MIT

05:00

Alice Blair từng rất hào hứng nhập học tại Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT) năm 2023, nhưng hiện bi quan vì lo siêu trí tuệ AGI đến sớm.

Khi mới nhập học, Blair thường xuyên tham gia các khóa học khoa học máy tính và gặp nhiều người quan tâm đến việc đảm bảo AI phát triển theo hướng có lợi cho nhân loại. Nhưng cô hiện nghỉ học và "bảo lưu kết quả vô thời hạn" vì "sợ" AGI - những hệ thống siêu trí tuệ tổng quát có thể học mọi tri thức, có nhận thức, thông minh như con người và có thể hủy diệt nhân loại. Blair ký hợp đồng làm biên tập viên kỹ thuật tại Center for AI Safety, tổ chức phi lợi nhuận tập trung vào nghiên cứu an toàn của trí tuệ nhân tạo. "Tôi không có kế hoạch quay lại MIT", cô nói với Forbes. "Tôi dự đoán tương lai của mình nằm ở thế giới thực".

Adam Kaufman, cựu sinh viên chuyên ngành vật lý và khoa học máy tính của Đại học Harvard, rời trường vào mùa thu năm ngoái để làm việc toàn thời gian tại Redwood Research - tổ chức chuyên nghiên cứu và phòng chống AI lừa đảo, gây hại con người. "Tôi khá lo về rủi ro do AI siêu thông minh tạo ra, và nghĩ điều quan trọng nên làm là cố gắng giảm nguy cơ từ chúng", anh nói. "Tôi đang cố gắng làm việc với những người thông minh nhất để giải quyết những vấn đề cực kỳ quan trọng".

Kaufman cho biết cả anh trai, bạn cùng phòng, bạn gái anh đều đã nghỉ học tại Đại học Harvard và đầu quân cho các bộ phận đảm bảo trí tuệ nhân tạo an toàn.

Dù không đến mức như Blair hay Kaufman, nhiều sinh viên cũng sợ tác động tàn phá tiềm tàng mà AI có thể gây ra cho tương lai nhân loại, nếu nó "có tri giác" và khả năng đưa ra quyết định. Khảo sát của Đại học Harvard về AI tạo sinh tháng 6/2024 cho thấy một nửa trong 326 sinh viên được hỏi cho biết rất lo ngại về tác động của trí tuệ nhân tạo đến triển vọng nghề nghiệp.

"Nếu sự nghiệp của bạn được tự động hóa vào cuối thập kỷ, bạn có thể không kịp học", Nikola Jurković, tốt nghiệp Đại học Harvard hồi tháng 5 và là trưởng một nhóm về AI an toàn, cho biết. "Tôi nghĩ AGI có lẽ còn cách chúng ta bốn năm, và tự động hóa hoàn toàn nền kinh tế còn 5 hoặc 6 năm nữa".

Một số công ty tại Thung lũng Silicon tuyển ít thực tập sinh và sinh viên mới tốt nghiệp hơn, bởi AI có thể đảm nhận công việc của họ. Những doanh nghiệp khác thậm chí sa thải hàng loạt, cũng như cảnh báo AI khiến các công việc văn phòng cấp thấp bị loại bỏ, gây nguy cơ thất nghiệp hàng chục phần trăm trong những năm tới.

Sinh viên lo sợ sự thay đổi này sẽ tăng tốc đáng kể khi AGI thực sự xuất hiện, dù mốc thời gian còn gây tranh luận. CEO OpenAI Sam Altman cho rằng AGI sẽ có mặt trước năm 2029, còn lãnh đạo Google DeepMind Demis Hassabis dự đoán loại hình này sẽ xuất hiện trong 5-10 năm tới. Theo báo cáo năm 2024 do Bộ Ngoại giao Mỹ ủy quyền cho Gladstone thực hiện và đăng trên Time, ngoài vấn đề thất nghiệp, việc siêu trí tuệ nhân tạo thậm chí có nguy cơ gây "tuyệt chủng" là hoàn toàn có thể xảy ra, do tốc độ phát triển nhanh chóng của AI.

Tuy nhiên, các chuyên gia khác không đồng tình. "Khả năng AGI xuất hiện trong 5 năm tới cực kỳ thấp", giáo sư Gary Marcus của Đại học New York, người nghiên cứu mối liên hệ giữa tâm lý học và AI, nhận xét. "Đó chỉ là chiêu trò tiếp thị để che giấu rất nhiều vấn đề cốt lõi của AI như ảo giác và lỗi lập luận, những thứ vẫn chưa được giải quyết đến nay".

Ông Marcus cũng cho rằng việc AGI "gây tuyệt chủng loài người" khó xảy ra. Dù vậy, ông nhấn mạnh việc nghiên cứu về an toàn AI là "điều cao quý", và rất ít công trình hiện tại đưa ra được câu trả lời thỏa đáng cho câu hỏi về nguy cơ này.

Khi câu hỏi về mốc thời gian AGI xuất hiện vẫn bỏ ngỏ, nhiều người đã nghĩ đến việc bằng đại học sẽ có giá trị thế nào trong một thế giới nơi trí tuệ nhân tạo hơn con người ở nhiều lĩnh vực. Một số sinh viên đặt câu hỏi: tiếp tục học để theo đuổi những gì đang làm, hay rời trường để thích ứng với làn sóng khởi nghiệp AI mới.

Theo Business Insider, thực tế, có những trường hợp thành công. Michael Truell, 24 tuổi, bỏ học MIT để thành lập và là CEO Anysphere; hay Brendan Foody, 22 tuổi, rời Đại học Georgetown để sáng lập và hiện là CEO của Mercor. Anysphere được định giá gần đây nhất là 9,9 tỷ USD, còn Mercor huy động được hơn 100 triệu USD cho vòng gọi vốn mới nhất. Cả hai đều hoạt động trong lĩnh vực AI.

"Tôi cảm thấy mình còn rất ít thời gian để hành động, nếu đợi ra trường e là quá trễ", Jared Mantell, người từng theo học ngành kinh tế và khoa học máy tính tại Đại học Washington ở St. Louis nhưng bỏ học để lập công ty khởi nghiệp tự động hóa thiết kế thiết bị điện tử bằng AI có tên dashCrystal, chia sẻ. dashCrystal vừa huy động 800.000 USD, được định giá 20 triệu USD.

Tuy nhiên, bỏ học không phải hành động dành cho số đông. Theo Pew Research, người có bằng cử nhân hoặc cao hơn thường kiếm được nhiều hơn ít nhất 20.000 USD so với người không có bằng hoặc bằng cấp thấp hơn. Do đó, bỏ học đồng nghĩa mất đi những lợi ích của tấm bằng đại học. Trong một thế giới công việc cấp thấp đang bị AI tàn phá, việc thiếu bằng cấp có thể hạn chế thêm triển vọng việc làm của người trẻ.

"Đừng bỏ học để khởi nghiệp hay làm cho công ty khởi nghiệp", Paul Graham, nhà đồng sáng lập quỹ Y Combinator, khuyên sinh viên hồi tháng 7. "Sẽ có những cơ hội khởi nghiệp khác tốt hơn trong tương lai, nhưng bạn sẽ không lấy lại những năm tháng học đại học".

Bản thân Blair thừa nhận áp lực lớn khi bỏ học và nói hành động này phù hợp cho tất cả. "Bỏ đại học sớm để đi làm rất khó khăn và mệt mỏi. Nó chỉ dành cho những người cực kỳ kiên cường, cảm thấy đã được chuẩn bị đầy đủ từ khi còn học đại học", cô nói thêm.

Bảo Lâm tổng hợp