Intel đang trải qua giai đoạn khó khăn nhất trong nhiều năm trở lại đây, khi hàng loạt chiến lược chủ lực không đem lại kết quả như kỳ vọng. Việc áp dụng kiến trúc big.LITTLE theo phong cách ARM vào nền tảng x86 không tạo được bước đột phá về thị phần. Dòng chip Arrow Lake gần đây cũng không đủ sức làm lu mờ loạt sản phẩm của AMD. Ở mảng GPU, Intel ra mắt muộn với sản phẩm chưa thực sự hoàn chỉnh, khiến hãng gần như không có cơ hội tạo dấu ấn trong cuộc đua công nghệ đồ họa.
Tình hình nghiêm trọng đến mức chính CEO mới của Intel - ông Lip-Bu Tan, trong một cuộc họp nội bộ bị rò rỉ, đã thừa nhận rằng công ty không còn nằm trong nhóm 10 hãng bán dẫn hàng đầu thế giới - một phát ngôn gây sốc nếu nhớ lại quá khứ huy hoàng của “đội Xanh”.
Theo trang OregonTech, Intel giờ đây không còn được coi là đối thủ sừng sỏ của ngành, khi các tên tuổi như AMD, Nvidia, Apple, TSMC và Samsung đều đã vượt lên mạnh mẽ. Ngay cả những công ty nhỏ hơn như Broadcom, MediaTek, Micron hay SK Hynix cũng đang cho thấy sức ảnh hưởng vượt trội.
Sự tụt dốc này càng rõ rệt nếu so với thời kỳ Intel từng thống trị thị trường CPU. Khi đó, mỗi năm hãng chỉ cần nâng cấp nhẹ là đã đủ duy trì vị thế. Đã từng có thời điểm, Intel đủ tiềm lực để cân nhắc mua lại Nvidia với giá 20 tỷ USD. Còn hiện tại, Nvidia đã đạt mức định giá khổng lồ 4.000 tỷ USD.
Một phần lý do dẫn đến sự đi xuống là vì Intel đã xem nhẹ AMD quá lâu. Chỉ đến khi dòng chip Ryzen xuất hiện và thay đổi cục diện, "đội Xanh" mới nhận ra mình đã đánh mất lợi thế. Giờ đây, ngày càng nhiều người dùng lựa chọn hệ thống sử dụng vi xử lý AMD. Không chỉ trên PC, AMD còn góp mặt trong các thiết bị cầm tay như Steam Deck, ROG Ally X và cả những hệ máy console hàng đầu như Xbox Series hay PlayStation 5. Đồng thời, AMD hợp tác chặt chẽ với TSMC - điều mà Intel luôn cố tránh bằng cách tự đảm nhiệm cả phần thiết kế và sản xuất.
Từng là điểm mạnh, mô hình “tự làm mọi thứ” giờ đây lại trở thành gánh nặng với Intel. Các tiến trình sản xuất nội bộ không thể theo kịp công nghệ của TSMC, khiến hiệu năng chip bị hạn chế. Kể từ năm 2023, Intel bắt đầu chuyển giao việc sản xuất phần GPU của chip Meteor Lake cho TSMC. Đến năm 2025, khoảng 30% khối lượng sản xuất của hãng đã được gia công bên ngoài - một sự thay đổi lớn cho thấy Intel buộc phải chấp nhận rằng sản xuất nội bộ không còn là lợi thế.
Cùng với đó, Intel đã phải sa thải hàng nghìn nhân viên trên toàn cầu nhằm cắt giảm chi phí, trong khi chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển vẫn tăng cao để đầu tư cho các tiến trình mới. Quý 3 năm ngoái, công ty ghi nhận khoản lỗ lên đến 16 tỷ USD.
CEO Lip-Bu Tan cho rằng quá trình hồi sinh của Intel sẽ là một “cuộc chạy marathon”, không thể nóng vội. Ông nhấn mạnh đến việc thay đổi văn hóa doanh nghiệp, học cách khiêm tốn và lắng nghe thị trường nhiều hơn. Intel muốn linh hoạt và phản ứng nhanh nhạy như AMD và Nvidia - những đối thủ ngày càng mạnh mẽ, đặc biệt trong kỷ nguyên AI.
Trí tuệ nhân tạo vốn không mới, nhưng chỉ đến khi OpenAI ra mắt ChatGPT, cuộc cách mạng AI mới thực sự bùng nổ. Và gần như toàn bộ hạ tầng của làn sóng này đều chạy trên GPU trung tâm dữ liệu của Nvidia - cơ hội mà Intel đã bỏ lỡ.
Ông Tan thẳng thắn nhìn nhận rằng Intel đã quá muộn để cạnh tranh trong mảng huấn luyện AI. Thay vào đó, công ty đang chuyển hướng sang “AI ở biên” - tức là đưa khả năng xử lý AI đến thẳng các thiết bị như PC không cần phụ thuộc vào đám mây. Ông cũng đặc biệt quan tâm đến lĩnh vực AI tự hành, nơi các hệ thống có thể tự đưa ra quyết định và hành động mà không cần con người giám sát thường xuyên.
Tan cho biết Intel đã chiêu mộ được nhiều nhân sự cấp cao trong mảng AI và hé lộ rằng sẽ còn nhiều gương mặt nổi bật khác gia nhập trong thời gian tới, giúp công ty tìm lại vị thế trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo.
Tuy nhiên, khó khăn không dừng lại ở đó. Ở mảng CPU cho trung tâm dữ liệu, dòng EPYC của AMD đã vượt qua Intel trong năm vừa qua. Đó cũng là một phần lý do khiến hội đồng quản trị thay thế cựu CEO Pat Gelsinger bằng Lip-Bu Tan - người mang đến một tầm nhìn rõ ràng và tập trung hơn. Thay vì dàn trải nguồn lực khắp CPU, GPU, xưởng sản xuất và các lĩnh vực khác, ông muốn Intel tập trung từng phần một, làm tốt rồi mới mở rộng.
Động thái này trùng với những tin đồn lâu nay về việc Intel có thể sẽ tách công ty thành hai bộ phận: một chuyên thiết kế chip, và một là xưởng sãn xuất độc lập. Đây là mô hình mà AMD và Apple đã áp dụng từ lâu, còn Nvidia thì luôn thuê TSMC hoặc Samsung sản xuất GPU. Nếu Intel thực sự đi theo hướng này, “đội Xanh” có thể sẽ vận hành linh hoạt hơn trong hệ sinh thái bán dẫn hiện đại.
Dẫu vậy, mọi thứ vẫn còn là dấu hỏi, nhất là khi tiến trình sản xuất 18A. được kỳ vọng là “cứu tinh” của Intel - hiện vẫn chưa sẵn sàng và phải đến ít nhất năm sau mới có thể triển khai được.
Lấy link