Thượng nghị sĩ từng tranh cử Tổng thống Mỹ: nếu AI hiệu quả như vậy, thì đi làm 4 ngày/tuần là được rồi

Khi AI đang được tung hô như cánh tay đắc lực giúp tăng năng suất lao động, Thượng nghị sĩ Bernie Sanders lại đặt ra một câu hỏi then chốt: ai mới thực sự được hưởng lợi từ năng suất đó?

Trong buổi trò chuyện trên chương trình podcast của Joe Rogan, ông Sanders đưa ra một đề xuất mang tính nhân văn: hãy để thời gian mà AI tiết kiệm được quay trở lại với người lao động, để họ có thể sống một cuộc đời trọn vẹn hơn, chứ không phải trở thành “nạn nhân” tiếp theo của tự động hóa.

“Công nghệ cần phục vụ cho sự tiến bộ của tất cả chúng ta, chứ không chỉ dành cho những người sở hữu công nghệ hay các CEO của các tập đoàn lớn”, Sanders nói. “Bạn là người lao động, năng suất của bạn tăng lên vì chúng tôi trao cho bạn công cụ AI, đúng không? Thay vì sa thải bạn, tôi sẽ rút ngắn tuần làm việc của bạn xuống còn 32 giờ”.

Ý tưởng này có thể khiến các chủ tịch tập đoàn phật ý, nhưng với hàng triệu người lao động, đó là lối thoát giữa cơn lốc chuyển đổi số. Thay vì bị giao thêm việc hoặc đứng trước nguy cơ mất việc, người lao động có thể hoàn thành công việc nhanh hơn mà không giảm thu nhập, qua đó dành thêm thời gian cho cá nhân và gia đình.

Đáng nói, đề xuất của Sanders không phải là một giấc mơ viển vông. Ông dẫn chứng những mô hình thành công:

Tại Vương quốc Anh, chẳng hạn, 61 công ty với khoảng 2.900 nhân viên đã thử nghiệm tuần làm việc 4 ngày vào nửa cuối năm 2022. Trong số 23 công ty chia sẻ dữ liệu tài chính, doanh thu trung bình tăng nhẹ 1,4% từ đầu đến cuối giai đoạn thử nghiệm.

Nền tảng Kickstarter đã áp dụng mô hình làm việc 4 ngày từ năm 2021, trong khi Microsoft Nhật Bản từng thử nghiệm mô hình này vào năm 2019 và ghi nhận mức tăng năng suất tới 40%.

“Hãy dùng công nghệ để mang lại lợi ích cho người lao động”, ông Sanders nói. “Điều đó có nghĩa là cho bạn thêm thời gian bên gia đình, bạn bè, học hành, hoặc bất cứ điều gì bạn muốn làm”.

Trong bối cảnh AI đang tiến vào mọi ngóc ngách của nền kinh tế, lời kêu gọi của Bernie Sanders xướng lên như một câu hỏi dành cho ngành công nghệ: phát minh vì ai? Và ai thực sự được hưởng lợi?