Vệ tinh NASA “đã chết” 57 năm trước bất ngờ gửi tín hiệu bí ẩn về Trái Đất

Một tín hiệu vô tuyến cực mạnh, chỉ kéo dài chưa đầy 30 nano-giây, đã bất ngờ xuất hiện trên bầu trời Tây Úc vào ngày 13/6/2024, khiến các nhà khoa học tại đài thiên văn địa phương kinh ngạc.

Ban đầu, nguồn gốc của xung tín hiệu này là một bí ẩn lớn, được cho là đến từ sâu thẳm vũ trụ. Tuy nhiên, sau quá trình phân tích dữ liệu chuyên sâu, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra sự thật bất ngờ: tín hiệu này không phải từ một thiên thể xa xôi, mà đến từ Relay-2, một vệ tinh của NASA đã ngừng hoạt động cách đây 57 năm.

Relay-2, được Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA) phóng lên quỹ đạo vào ngày 21/1/1964, là một trong hai vệ tinh viễn thông tiên phong.

Nhiệm vụ của nó bao gồm truyền tải tín hiệu truyền hình và thu thập dữ liệu về vành đai bức xạ Allen, góp phần quan trọng vào việc nghiên cứu môi trường không gian gần Trái Đất.

Vệ tinh này đã ngừng hoạt động vào ngày 9/6/1967, sau khi hai bộ phát sóng của nó bị hỏng, khiến mọi liên lạc với Trái Đất bị cắt đứt. Kể từ đó, Relay-2 được coi là "đã chết" cho đến sự kiện chớp nhoáng vào giữa tháng 6 vừa qua.

Ông Clancy James, nhà nghiên cứu vũ trụ tại Đại học Curtin, Úc, không giấu nổi sự phấn khích ban đầu: "Chúng tôi đã rất phấn khích, nghĩ rằng đã thu nhận được tín hiệu từ một vật thể mới nào đó trong vũ trụ.

Đây là xung tín hiệu radio cực kỳ mạnh mẽ, vượt trội hơn tất cả mọi thứ khác trên bầu trời, dù chỉ trong một khoảng thời gian rất ngắn." Các xung sóng radio mạnh mẽ và ngắn ngủi (Fast Radio Bursts - FRBs) thường có nguồn gốc từ không gian sâu thẳm, giải phóng năng lượng khổng lồ chỉ trong vài mili-giây.

Điều đáng chú ý là vào thời điểm tín hiệu được phát hiện, vệ tinh Relay-2 đang bay ngay phía trên Đài thiên văn vô tuyến Tây Úc.

Lý do đằng sau sự "hồi sinh" bất ngờ của Relay-2 sau gần sáu thập kỷ vẫn là một câu hỏi lớn đối với giới khoa học.

Một giả thuyết được đưa ra là vệ tinh đã tích tụ một lượng lớn tĩnh điện trong suốt nhiều năm trôi dạt trong không gian và bất ngờ phóng ra trong một xung năng lượng mạnh mẽ.

Khả năng khác là Relay-2 đã va chạm với các vi thiên thạch – những hạt bụi hoặc mảnh vụn nhỏ trong quỹ đạo – gây ra sự giải phóng đám mây plasma, từ đó phát ra tín hiệu được ghi nhận trên Trái Đất.

Mặc dù đây không phải là lần đầu tiên các vệ tinh "đã chết" hoặc mất tích bất ngờ tái xuất hiện, nhưng sự trở lại của Relay-2 sau gần 6 thập kỷ vẫn khiến các nhà khoa học bối rối.

Trong quá khứ, một số vệ tinh có thể lệch quỹ đạo rồi tự điều chỉnh trở lại, hoặc tích tụ đủ năng lượng từ pin mặt trời sau thời gian dài cạn kiệt để phát tín hiệu. Tuy nhiên, trường hợp của Relay-2 là đặc biệt hiếm gặp và chưa có lời giải thích thỏa đáng.

Sự gia tăng số lượng vệ tinh không còn hoạt động trôi nổi quanh Trái Đất, đôi khi vẫn phát ra tín hiệu, đang đặt ra thách thức lớn cho các nhà khoa học trong việc phân biệt đâu là "tiếng vọng" từ những cỗ máy cũ kỹ và đâu là thông điệp thực sự từ vũ trụ xa xôi.