"Wang là nhà tuyển dụng tuyệt vời, một người thực sự hiểu biết về thương mại", một cựu quản lý của Scale AI nói với Fortune về Alexandr Wang, nhà đồng sáng lập công ty. "Chưa rõ anh ấy mang lại hiệu quả gì cho Meta, có thể giúp AI của Meta tốt hơn, cũng có thể không. Tuy nhiên, nếu tìm một người phù hợp để đặt cược, tôi nghĩ Wang là một trong những lựa chọn đầu tiên".
Việc Wang chấp nhận lời đề nghị của CEO Meta Mark Zuckerberg về dẫn dắt đội ngũ phát triển siêu trí tuệ nhân tạo AGI là bất ngờ lớn, thậm chí "gây sửng sốt" cho Thung lũng Silicon, vì Scale AI đang rất thành công, còn Wang là tỷ phú AI trẻ nhất thế giới.
Fortune đã phỏng vấn hơn 10 người thân cận với Wang, gồm nhân viên và cựu nhân viên Scale AI, đối tác, nhà đầu tư, người quen lẫn đối thủ cạnh tranh, qua đó để hiểu tại sao Meta và Zuckerberg tin tưởng Wang như vậy.
Thiên tài không chỉ từ AI
Tháng 11/2023, khoảng 100 khách tụ họp tại một căn nhà nằm sát dãy núi Wasatch của bang Utah, gồm các CEO trong lĩnh vực AI, nhà đầu tư mạo hiểm, quan chức chính phủ và nhà hoạch định chính sách Mỹ. Trong ba ngày, họ bàn về tác động của trí tuệ nhân tạo đối với an ninh quốc gia.
Người chủ trì là Alexandr Wang, khi đó 26 tuổi, CEO Scale AI - startup chuyên dán nhãn dữ liệu đào tạo AI và được định giá 13 tỷ USD dù mới thành lập năm 2016. Ngồi cạnh những quan chức cấp cao, Wang nói về cuộc chạy đua AI giữa Mỹ và Trung Quốc cùng nhiều chủ đề quan trọng khác.
"Ấn tượng của tôi khi đó là Wang ăn nói lưu loát, nhưng mục đích vẫn là bán hàng, khoe với mọi người rằng Scale AI có mạng lưới cộng tác 'dán nhãn dữ liệu' tuyệt vời", một người tham dự cho biết.
Một người khác nhận xét Wang có phong cách "hào sảng" khi đứng trước mọi người, nhưng "biết cách lấy lòng giới chức phụ trách an ninh quốc gia Mỹ". Kết quả cuộc họp không được công bố.
"Wang phản ánh phương châm tham vọng tạo nên hiện thực", một nhân viên Scale AI đã nghỉ việc năm 2022 nói. "Cậu ấy tham gia sâu vào các hoạt động tương tác với khách hàng khi cần, gồm cả việc tìm hiểu sâu về thách thức kỹ thuật, hỗ trợ kết nối mạng lưới cũng như đàm phán với cấp cao hơn về kinh doanh để giành khách hàng và hợp đồng mới".
Cũng trong tháng 11/2023, CEO OpenAI Sam Altman bị sa thải trong 5 ngày. Khi đó, Wang và Nat Friedman, cựu CEO Github và là nhà đầu tư đầu tiên đổ tiền cho Scale AI, được tiếp cận để mời làm CEO tạm quyền. Cả hai đều không đồng ý.
Những năm qua, Wang được cho là đã từ chối nhiều lời đề nghị hấp dẫn từ những "ông lớn" công nghệ để tập trung cho Scale AI, biến công ty thành thế lực tiên phong về huấn luyện dữ liệu AI. Khách hàng của anh rất đa dạng, như OpenAI, Google, Toyota, SAP...
Nhưng sau đó, Wang đồng ý gia nhập Meta thông qua thỏa thuận 14,3 tỷ USD.
"Chiếc phao" của Zuckerberg
Mối quan hệ của Meta với Scale AI bắt đầu từ năm 2019, khi công ty của Mark Zuckerberg đặt ra tham vọng mới về phát triển AI. Năm 2024, khi Scale huy động được một tỷ USD trong vòng gọi vốn series F, Meta đã mua nửa triệu cổ phiếu.
Tuy nhiên, Zuckerberg và Wang chỉ gặp nhau nhiều hơn từ tháng 4. CEO Meta chủ động liên lạc, muốn làm việc chặt chẽ hơn với người đứng đầu Scale AI bằng cách hẹn ăn tối vài lần tại nhà riêng ở Lake Tahoe và Palo Alto. The Information cho biết Zuckerberg thường tham khảo quan điểm của Wang về một số vấn đề, chủ yếu liên quan đến AI.
Trước đó, theo Bloomberg, Zuckerberg rất thất vọng với tiến độ phát triển AI của Meta và sự tụt hậu trước OpenAI, Anthropic, Google DeepMind và DeepSeek. Khi mô hình Llama 4 ra mắt vào tháng 4, sự khó chịu biến thành khủng hoảng và ông phải đích thân tuyển dụng nhân sự. Báo cáo từ WSJ cho thấy ông cố gắng thâu tóm các tên tuổi AI cộm cán như Perplexity AI, FuriosaAI và cả Safe Superintelligence do cựu nhà khoa học trưởng OpenAI Ilya Sutskever sáng lập. Hầu hết thất bại, trừ việc thành công mua lại 49% cổ phần của Scale AI, thực chất là để chiêu mộ Wang.
Các nguồn tin nói Wang ban đầu từ chối đề nghị của Zuckerberg, vì sẽ ảnh hưởng lớn đến giới đầu tư đã đổ tiền vào Scale AI. Trong tháng 5, hai CEO liên tục thảo luận, từ đề xuất đầu tư 5 tỷ USD không có quyền biểu quyết vào Scale AI, đến quyết định cuối cùng là 14,3 tỷ USD cho 49% cổ phần.
"Đó hoàn toàn là một cú sốc", một cựu giám đốc Scale AI, người đã rời công ty tháng trước, nhận xét. "Tôi chưa bao giờ nghĩ đến ý tưởng Wang rời Scale AI. Mọi thứ diễn ra quá nhanh".
Còn theo một nhân viên Scale AI, sau khi thỏa thuận được công khai, Wang đã có buổi trò chuyện dài tại văn phòng ở San Francisco. Anh được chào đón nhiệt liệt. Đôi khi, anh khóc và bắt tay, ôm những người gắn bó trong chặng đường gần một thập kỷ, dù vẫn giữ vai trò Chủ tịch tại Scale AI.
"Những cơ hội lớn như thế thường phải trả giá. Trong trường hợp này, cái giá đó là sự ra đi của tôi", Wang viết trong thư gửi nhân viên trước khi rời đi.
Thách thức tại Meta
Theo một số nguồn tin, Wang đang được cân nhắc trở thành nhà lãnh đạo cao nhất cho toàn bộ lĩnh vực liên quan đến AI của Meta - chức danh quyền lực hơn nhiều so với việc đứng đầu nhóm siêu trí tuệ AGI có khoảng 50 thành viên mà đích thân Zuckerberg đã chọn.
"Tôi không ngạc nhiên khi Wang được đưa lên làm giám đốc AI của Meta. Việc gom mọi thứ vào một bộ phận duy nhất là hợp lý", Erik Meijer, cựu lãnh đạo kỹ thuật tại Meta, cho biết. "Tôi sẽ ngạc nhiên nếu Mark đổ một số tiền lớn nhưng lại không tập trung mọi nỗ lực AI vào một nơi".
Nhưng việc thiếu chuyên môn quan trọng có thể là rào cản với Wang, bởi những người mà anh sắp lãnh đạo đều là các nhà khoa học máy tính hàng đầu. "Không", một nhà khoa học làm việc cho Meta trả lời Fortune khi được hỏi về tình huống Wang sẽ lãnh đạo ông.
Thực tế, nhà sáng lập Scale AI không có bằng cấp chuyên môn, bỏ học tại Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT) và chỉ được xem là "người bán hàng" thành công. "Wang là doanh nhân, không có thành tích xuất sắc về các mô hình AI", một nhà nghiên cứu Meta cho biết. "Cậu ấy sẽ không dễ dàng được chấp nhận", một chuyên gia khác hiện đã nghỉ việc tại Meta đồng tình.
Giới chuyên gia đánh giá những nhận xét này có thể là cảnh báo mà Zuckerberg cần lưu ý. Thời gian qua, bộ phận nghiên cứu của Meta mất nhiều nhân tài AI, khi có 11 trong số 14 người "khai sinh" Llama rời công ty để gia nhập vào các doanh nghiệp đối thủ.
Ở chiều ngược lại, "ván cược" vào Wang cũng được mong đợi sẽ thay đổi bộ mặt AI của Meta. "Cậu ấy rất thông minh và khéo léo", một cựu quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ nói. "Tôi nghĩ cậu ấy dường như có giác quan thứ sáu và thực sự hiểu được điều cần phải xảy ra".
Bảo Lâm tổng hợp
- Alexandr Wang - thiên tài AI khiến Zuckerberg đặt cược 14 tỷ USD
- Meta chi 14 tỷ USD lôi kéo CEO 'đội quân dán nhãn' Scale AI
- Alexandr Wang - thiên tài AI khiến Zuckerberg đặt cược 14 tỷ USD
- Meta chi 14 tỷ USD lôi kéo CEO 'đội quân dán nhãn' Scale AI