Kho báu ẩn giấu trong lòng các hố va chạm
Một nghiên cứu khoa học mới công bố đang mở ra triển vọng lớn cho ngành khai thác tài nguyên ngoài Trái Đất, khi phát hiện hàng nghìn hố va chạm trên bề mặt Mặt Trăng có thể ẩn chứa lượng kim loại quý khổng lồ, với tổng giá trị ước tính vượt ngưỡng 1.000 tỷ USD.
Theo kết quả đăng trên tạp chí Planetary and Space Science, khoảng 6.500 hố va chạm được xác định có chứa kim loại nhóm bạch kim cùng nhiều nguyên tố quý hiếm khác, với mật độ đủ lớn để có thể khai thác thương mại trong tương lai.
Phát hiện này góp phần củng cố thêm nhận định rằng Mặt Trăng không chỉ là "trạm trung chuyển" trong các sứ mệnh vũ trụ, mà còn là một kho tài nguyên khổng lồ đang chờ được khai phá.
' %2F%3E%3C%2Fsvg%3E)
Dẫn đầu nhóm nghiên cứu là nhà thiên văn học Jayanth Chennamangalam, người đã ứng dụng các phương pháp xác suất tiên tiến để đánh giá tiềm năng khai thác tài nguyên từ bề mặt Mặt Trăng.
Thay vì tập trung vào các tiểu hành tinh còn nguyên vẹn trong không gian xa, nhóm của ông đi theo một hướng tiếp cận mới mẻ: nghiên cứu các tiểu hành tinh đã từng va chạm với Mặt Trăng suốt hàng tỷ năm hình thành của Hệ Mặt Trời.
Cách tiếp cận này được phát triển dựa trên mô hình của nhà thiên văn học Martin Elvis vào năm 2014, vốn được dùng để ước tính lượng kim loại quý trong các tiểu hành tinh gần Trái Đất.
Tuy nhiên, thay vì theo đuổi các vật thể đang trôi nổi và không ổn định, nhóm Chennamangalam lựa chọn nghiên cứu các dấu tích va chạm còn lại gồm những hố rộng lớn trên Mặt Trăng, nơi có thể lưu giữ khoáng sản quý giá.
Bằng cách phân tích nhiều yếu tố như: đường kính hố va chạm, thành phần của tiểu hành tinh, vận tốc và góc va chạm, nhóm nghiên cứu xác định được khả năng kim loại quý vẫn còn tập trung ở các tầng gần bề mặt, thay vì bị chôn sâu dưới lớp địa chất khó tiếp cận.
Kết quả cho thấy: với những hố có đường kính từ 1 km trở lên, trữ lượng kim loại nhóm bạch kim đủ để khai thác thương mại. Đặc biệt, một số hố còn có dấu hiệu chứa nước dưới dạng khoáng chất ngậm nước. Đây là yếu tố quan trọng cho việc duy trì sự sống và sản xuất nhiên liệu trong các sứ mệnh không gian tương lai.
Thậm chí, khi chỉ xét đến các hố có đường kính từ 5 km trở lên, nhóm nghiên cứu vẫn nhận định tiềm năng khai thác là rất đáng kể. Ước tính cho thấy, tổng lượng kim loại quý trong các hố va chạm trên Mặt Trăng có thể gấp từ 10 đến 100 lần lượng quặng tìm thấy trong các tiểu hành tinh gần Trái Đất theo mô hình năm 2014.
Một điểm đáng chú ý là Mặt Trăng có lợi thế vượt trội về khả năng tiếp cận. Không giống như các tiểu hành tinh nhỏ, trôi nổi và di chuyển nhanh trong không gian, Mặt Trăng là thiên thể cố định, không có khí quyển, ít biến động, giúp giảm thiểu rủi ro cho các sứ mệnh hạ cánh và khai thác.
Với tổng giá trị kim loại quý ước tính vượt 1.000 tỷ USD, nghiên cứu này không chỉ mở ra hy vọng mới cho ngành khai khoáng ngoài Trái Đất, mà còn có thể thu hút sự quan tâm của các tập đoàn công nghệ vũ trụ đang theo đuổi tham vọng chinh phục và khai thác Mặt Trăng.
Cuộc chơi mới cho lĩnh vực thiên văn học
Trong bối cảnh các chương trình không gian như Artemis (Hoa Kỳ), Hằng Nga (Trung Quốc), cùng với những kế hoạch đầy tham vọng của các tập đoàn tư nhân như SpaceX và Blue Origin đang thúc đẩy việc đưa con người quay lại Mặt Trăng, viễn cảnh về một "cơn sốt vàng ngoài không gian" trong tương lai không còn là điều viển vông.
Không chỉ mang lại giá trị kinh tế khổng lồ, phát hiện mới còn góp phần làm thay đổi cách tiếp cận của thiên văn học hiện đại. Tạp chí New Scientist nhận định, thiên văn học từ lâu chủ yếu phục vụ cho mục tiêu khám phá tri thức thuần túy, với rất ít ứng dụng thực tiễn và phần lớn phụ thuộc vào nguồn tài trợ công.
Tuy nhiên, nếu tài nguyên không gian có thể khai thác để tạo ra lợi nhuận, các doanh nghiệp tư nhân sẽ có động lực mạnh mẽ hơn để đầu tư vào lĩnh vực này.
Dù vậy, con đường biến những trữ lượng khoáng sản khổng lồ trên Mặt Trăng thành tài sản có thể khai thác thực sự vẫn còn nhiều rào cản.
Những thách thức kỹ thuật như phát triển robot có khả năng khoan sâu, công nghệ chiết xuất và vận chuyển tài nguyên từ Mặt Trăng về Trái Đất vẫn đang trong quá trình nghiên cứu và hoàn thiện.