Hajj là một trong năm trụ cột của đạo Hồi (gồm đức tin, cầu nguyện, bố thí, nhịn ăn, hành hương đến Mecca) và tất cả người Hồi giáo đều phải hoàn thành lễ hành hương này ít nhất một lần trong đời, tùy vào điều kiện kinh tế và sức khỏe. Năm nay, lễ hành hương Hajj diễn ra từ ngày 4/6 đến ngày 9/6. Để ngăn thảm họa giẫm đạp xảy ra, nhà chức trách Arab Saudi sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để quản lý biển người tham gia lễ hành hương Hajj.
Theo AFP, công nghệ này chứng tỏ vai trò quan trọng trong việc theo dõi lượng lớn hình ảnh từ hơn 15.000 camera trong và xung quanh thánh địa Mecca. Các hệ thống được điều chỉnh để phát hiện chuyển động bất thường của đám đông hoặc dự đoán những điểm tắc nghẽn trong lưu lượng đi bộ, hứa hẹn trở thành biện pháp cứu sinh tiềm năng tại sự kiện đông đúc với lịch sử nhiều vụ giẫm đạp chết người.
Phần mềm cũng được sử dụng để hướng dẫn hơn 20.000 xe buýt vận chuyển người hành hương giữa các địa điểm ở một trong những cuộc tụ họp tôn giáo hàng năm lớn nhất thế giới. Đây là một phần trong số công nghệ mà Arab Saudi đang triển khai khi 1,4 triệu tín đồ từ khắp nơi trên thế giới đổ về Mecca và khu vực xung quanh.
"Trong phòng điều khiển giao thông, chúng tôi sử dụng camera chuyên dụng trang bị AI để phân tích chuyển động, khu vực đông đúc và dự đoán hành vi", Mohamed Nazier, tổng giám đốc Trung tâm Vận tải Tổng hợp tại Ủy ban Hoàng gia Mecca, cho biết.
Trung tâm có một phòng điều khiển chính tại Mecca chứa đầy màn hình và bản đồ, nơi nhân viên sử dụng công cụ công nghệ cao bao gồm AI để giám sát suốt ngày đêm. Hơn chục nhân viên ngồi thành hàng trước máy tính để bàn với màn hình lớn phía trước, phóng to chuyển động của đám đông xung quanh địa điểm chủ chốt. Trên sườn đồi gần đó, camera giống như những robot nhỏ màu trắng ghi hình tòa nhà, đường xá và lối đi dọc theo tuyến đường hành hương, kéo dài hơn 20 km giữa Mecca và núi Arafat. Nazier cho biết việc giám sát liên tục nhằm ngăn chặn tai nạn giao thông với người đi bộ trên tuyến đường đông đúc, đồng thời đảm bảo có xe buýt sẵn sàng để giảm thiểu thời gian đi bộ dưới cái nóng sa mạc.
Với công nghệ tiên tiến, "phòng điều khiển là đôi mắt trên mặt đất của chúng tôi", Mohammed al-Qarni, người giám sát hành hương tại trung tâm giao thông, cho biết. AI giúp xác định lưu lượng trên các con đường đến địa điểm linh thiêng và phát hiện tình huống khẩn cấp ngay cả trước khi chúng xảy ra.
Ngoài ra, công nghệ có thể giúp đánh giá số lượng người tại một địa điểm. Camera và AI có thể ước tính nếu một địa điểm đạt đến sức chứa tối đa, cho phép cơ quan chức năng chuyển hướng dòng người hành hương. Trong tháng Ramadan năm nay, hệ thống đã phát hiện khi Nhà thờ Lớn đạt sức chứa tối đa. Dòng người đến Haram (Nhà thờ Lớn) bị dừng lại và quá trình được kiểm soát.
Việc sử dụng công nghệ tiên tiến không chỉ giới hạn trong lĩnh vực hậu cần mà còn theo dõi người hành hương không đăng ký. Số này chiếm phần lớn trong số 1.301 ca tử vong do điều kiện nóng bức năm ngoái. Khi nhiệt độ tăng lên 51,8 độ C năm ngoái, người hành hương trái phép không thể vào lều và xe buýt có điều hòa không khí, chịu ảnh hưởng lớn nhất. Năm nay, dự báo nhiệt độ sẽ vượt mức 40 độ C trong tuần này.
Không phải ai cũng có đủ khả năng chi trả cho giấy phép chính thức được phân bổ cho các quốc gia theo hạn ngạch và trao cho cá nhân bằng cách rút thăm. Để ngăn chặn bất kỳ ai lẻn vào lễ hành hương năm nay, một đội máy bay không người lái trang bị camera đang giám sát các lối vào thánh địa Mecca. "Chúng tôi sử dụng trí tuệ nhân tạo và nhiều công cụ khác như máy bay không người lái và camera chụp ảnh nhiệt", trung tướng Mohammed bin Abdullah Al-Bassami, người đứng đầu Bộ Công an, cho biết.
Một thập kỷ đã trôi qua kể từ khi sự kiện hành hương trải qua thảm họa tồi tệ nhất là vụ giẫm đạp khiến 2.300 người thiệt mạng trong nghi lễ "ném đá quỷ dữ". Hàng trăm người chết trong các vụ giẫm đạp vào năm 2006, 1998 và 1994. Năm 1990, 1.426 người hành hương bị giẫm đạp đến chết hoặc ngạt thở khi hệ thống thông gió đường hầm bị hỏng.
An Khang (Theo AFP)