Nhà động vật học Vladimir Dinets lần đầu tiên bắt gặp con chim ưng vào một buổi sáng cuối thu tại West Orange, bang New Jersey, Mỹ. Dinets dừng xe tại đèn đỏ trên đường đưa con gái đến trường và con chim ưng Cooper (Astur cooperii) nhỏ tuổi săn bữa sáng. Sau vài buổi sáng chờ đèn đỏ và quan sát chim ưng hoạt động, Dinets bắt đầu nhận ra kỹ thuật của nó: nó chờ âm thanh của tín hiệu đi bộ trước khi hành động.
"Nó xuất hiện từ một cây nhỏ, bay rất thấp trên vỉa hè dọc theo hàng xe, quay ngoặt, len lỏi qua đường phố giữa các xe và lao vào thứ gì đó gần một ngôi nhà", Dinets mô tả trong bài báo đăng hôm 23/5 trên tạp chí Frontiers in Ethology. "Hóa ra ngôi nhà bị chim ưng nhắm tới là nơi ở của một gia đình lớn thích ăn tối ngoài sân. Sáng hôm sau, vụn bánh mì và thức ăn thừa của họ thu hút đàn chim nhỏ bao gồm chim sẻ, bồ câu và đôi khi là sáo đá. Đó là con mồi mà chim ưng đi săn".
Chim săn mồi ít phổ biến nhưng không hiếm gặp trong thành phố, Dinets nghi ngờ con này mới đến đây bởi hầu hết chim ưng đến khu vực đô thị như West Orange vào mùa đông từ các khu rừng để tìm kiếm thức ăn. Chim ưng Cooper là loài săn mồi ẩn mình khéo léo, có khả năng bay ngoặt nhanh và tăng tốc để bắt mồi. Những kỹ năng này biến chúng thành kẻ săn mồi đáng gờm trong môi trường tự nhiên, nơi chúng sử dụng tán rừng để tuần tra không gian mở gần kề trước khi tấn công bất ngờ vào con mồi. Theo Dinets, để săn theo cách này, chúng phải có khả năng lập kế hoạch trước, hiểu rõ hành vi của con mồi, đặc biệt là kiểu chuyển động của chúng và biết cách quan sát, tức có khả năng nhận thức đáng kể.
Nhà nghiên cứu nhận định chim ưng sống trong thành phố đã điều chỉnh chiến lược săn mồi phù hợp với môi trường có sự che chắn của ôtô đến và đi theo tín hiệu đèn đỏ. Ông quay lại giao lộ để theo dõi con chim 18 lần trong mùa đông đó. Con chim ưng luôn xuất hiện tại điểm bắt đầu lộ trình tấn công khi tín hiệu âm thanh cho người đi bộ bật lên nhưng trước khi hàng xe thực sự hình thành. Theo Dinets, khả năng điều đó xảy ra ngẫu nhiên gần như bằng không.
Cuối tuần, không có xe cộ xếp hàng chờ đèn đỏ, con chim ưng Cooper cũng vắng bóng. Vào ngày mưa, gia đình trong khu phố không ăn tối ngoài trời nên sáng hôm sau, không có đàn chim nhỏ và chim ưng săn mồi. Nhiều yếu tố, có vẻ như, phải xếp hàng để chim ưng có thể thực hiện một cuộc tấn công hoàn hảo.
Tín hiệu âm thanh có nghĩa đèn đỏ kéo dài hơn, vì vậy hàng xe chờ đèn xanh đủ dài để cung cấp cho chim ưng sự che chắn cần thiết cho toàn bộ hành trình bay đến nơi con mồi đang ăn. Tín hiệu này đảm bảo chim ưng có thể bay thấp dọc theo lối đi bộ do được che giấu bởi hàng xe ùn tắc trước khi quay 90 độ qua đường để lao thẳng vào đàn chim đang mải kiếm ăn. Dinets từng trông thấy chim ưng bay đi với một con chim sẻ nhà (Passer domesticus) trong móng vuốt và lần khác nó ăn bồ câu than thở (Zenaida macroura) trên mặt đất.
"Thành phố là môi trường khó khăn và rất nguy hiểm đối với bất kỳ loài chim nào, đặc biệt chim săn mồi lớn chuyên bắt con mồi sống", Dinets chia sẻ. "Những quan sát của tôi cho thấy chim ưng Cooper có thể sống sót và phát triển ở đó, ít nhất một phần nhờ trí thông minh của chúng".
An Khang (Tổng hợp)