Ngày 31/5/1927, một sự kiện tưởng chừng lặng lẽ đã khép lại kỷ nguyên vàng son trong ngành công nghiệp ô tô thế giới.
Đó là khi Ford Motor Company chính thức ngừng sản xuất mẫu xe Model T – chiếc xe hơi đã đi vào huyền thoại, được ví như "cỗ máy thay đổi nước Mỹ", và xa hơn nữa là biểu tượng toàn cầu của cuộc cách mạng công nghiệp hiện đại.
Sau 19 năm sản xuất và hơn 15 triệu chiếc được đưa ra thị trường, Model T không chỉ là một phương tiện di chuyển, mà là minh chứng rõ ràng cho sức mạnh của sáng tạo, tiêu chuẩn hóa và khả năng phổ cập công nghệ đến đại chúng.
Henry Ford – người đặt nền móng cho giấc mơ ô tô đại chúng
Cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, ô tô vẫn là một món hàng xa xỉ, chỉ dành cho giới thượng lưu giàu có. Đắt đỏ, phức tạp, khó sửa chữa và tốn kém trong sản xuất – đó là bức tranh của ngành công nghiệp xe hơi thời kỳ sơ khai.
Nhưng một người đàn ông xuất thân từ tầng lớp lao động ở Michigan đã nhìn thấy một tương lai khác: Henry Ford. Ông không chỉ muốn chế tạo xe, ông muốn thay đổi cách cả thế giới nghĩ về xe.
Năm 1908, Ford Motor Company giới thiệu Model T – mẫu xe được thiết kế đơn giản, bền bỉ, dễ điều khiển và đặc biệt là có mức giá thấp hơn nhiều so với các đối thủ cùng thời. Nhưng điều làm nên thành công kỳ diệu của Model T không chỉ nằm ở sản phẩm, mà là ở cách sản xuất.
Dây chuyền lắp ráp – phát minh thay đổi lịch sử sản xuất
Henry Ford không phát minh ra xe hơi, cũng không phát minh ra dây chuyền sản xuất. Nhưng chính ông là người đầu tiên kết hợp chúng lại với nhau theo một cách triệt để và có hệ thống.
Vào năm 1913, Ford giới thiệu dây chuyền lắp ráp di động đầu tiên tại nhà máy Highland Park. Thay vì để từng người thợ làm toàn bộ chiếc xe, mỗi người chỉ cần thực hiện một công đoạn nhỏ, lặp đi lặp lại theo trình tự được tổ chức chặt chẽ.
Kết quả là thời gian để sản xuất một chiếc Model T giảm từ hơn 12 tiếng xuống chỉ còn chưa đến 2 tiếng.
Chi phí giảm mạnh, giá bán cũng theo đó mà giảm. Từ mức hơn 800 USD ban đầu, giá Model T đã giảm xuống còn khoảng 300 USD vào những năm 1920 – mức giá đủ thấp để một công nhân Ford cũng có thể sở hữu một chiếc xe mà mình lắp ráp.
Henry Ford đã hiện thực hóa khái niệm "xe hơi cho mọi người".
Model T và sự thay đổi lối sống
Sự phổ biến của Model T không chỉ giới hạn ở nước Mỹ. Tại thời kỳ đỉnh cao, ước tính cứ ba xe hơi trên thế giới thì có một chiếc là Model T. Mẫu xe này có mặt từ các thành phố lớn đến vùng nông thôn hẻo lánh, từ châu Âu đến Nam Mỹ, từ Úc đến châu Phi.
Model T đã góp phần định hình lại thói quen di chuyển, thúc đẩy sự phát triển của hệ thống đường bộ, trạm xăng, nhà nghỉ ven đường – những thứ mà ngày nay đã trở thành một phần không thể thiếu trong xã hội hiện đại.
Nó giúp thu hẹp khoảng cách giữa nông thôn và thành thị, tạo ra một tầng lớp trung lưu di động, và hơn hết là làm thay đổi cách con người cảm nhận về thời gian và không gian.
Khép lại một kỷ nguyên – mở ra chương mới cho ngành ô tô
Đến giữa những năm 1920, dù Model T vẫn bán chạy, nhưng các đối thủ như General Motors đã nhanh chóng bắt kịp và vượt mặt Ford về mặt thiết kế, tính năng và sự đa dạng mẫu mã.
Trong khi Ford vẫn trung thành với triết lý "mọi khách hàng có thể chọn bất kỳ màu nào họ muốn, miễn là màu đen", thì các hãng khác lại tung ra nhiều tùy chọn hấp dẫn hơn, mang tính cá nhân hóa cao hơn.
Đáp lại sự thay đổi của thị trường, ngày 31/5/1927, Ford quyết định dừng dây chuyền sản xuất Model T sau 15.007.033 chiếc đã được chế tạo.
Đây là một kỷ lục chưa từng có tiền lệ trong ngành công nghiệp ô tô vào thời điểm đó. Sau đó, Ford đóng cửa nhà máy trong sáu tháng để chuẩn bị cho mẫu xe mới – Model A, mở ra một giai đoạn cạnh tranh mới.
Di sản không thể phai mờ
Dù không còn lăn bánh trên đường phố như trước, nhưng di sản của Model T vẫn sống mãi. Nó là biểu tượng cho thời kỳ hoàng kim của chủ nghĩa công nghiệp Mỹ, là minh chứng cho một giấc mơ dân chủ hóa công nghệ – nơi sản phẩm không chỉ dành cho số ít, mà là của mọi người.
Không chỉ ảnh hưởng đến ngành ô tô, mô hình sản xuất dây chuyền của Ford còn lan tỏa đến nhiều ngành công nghiệp khác, từ điện tử, thực phẩm đến dược phẩm, góp phần hình thành nên thế giới sản xuất hiện đại ngày nay.
Một điều thú vị là năm 1999, trong một cuộc khảo sát toàn cầu của tạp chí Car of the Century, Ford Model T đã được bình chọn là "Chiếc xe quan trọng nhất thế kỷ 20", vượt qua cả những tên tuổi như Volkswagen Beetle hay Mini Cooper.
Ford Model T – không chỉ là một chiếc xe, mà là cỗ máy của thời đại, là biểu tượng cho giấc mơ Mỹ, cho sức mạnh của sự sáng tạo và quyết tâm thay đổi thế giới bằng công nghệ và tầm nhìn vượt thời đại.
Lấy link