Trong nhiệm kỳ của mình, cựu tổng thống Mỹ Joe Biden đưa ra các quy định hạn chế quyền tiếp cận chip AI trên toàn cầu theo ba cấp độ. Trung Quốc là một trong những nước bị cấm hoàn toàn.
Nhưng theo Reuters, tại triển lãm Computex 2025 ở Đài Loan ngày 21/5, CEO Nvidia Jensen Huang gọi các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chip AI của Mỹ sang Trung Quốc là một "thất bại" vì khiến các công ty Mỹ mất hàng tỷ USD doanh thu.
Đầu tháng này, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump lên kế hoạch hủy bỏ một số quy định về chip gây tranh cãi từ thời ông Biden, nhưng vẫn thắt chặt kiểm soát xuất khẩu một số chip từ các công ty như Nvidia và AMD. Bất chấp những khó khăn này, các công ty Trung Quốc vẫn xoay xở để vươn lên trong cuộc đua phát triển AI toàn cầu.
Để ứng phó, nhiều công ty đã tích trữ chip. Theo Gaurav Gupta, nhà phân tích chuyên về chip bán dẫn tại công ty nghiên cứu và tư vấn Gartner, "đây là một trong những cách các công ty Trung Quốc sử dụng để đối phó với biện pháp kiểm soát xuất khẩu chip AI của Mỹ".
Martin Lau, Chủ tịch Tencent - nhà điều hành ứng dụng nhắn tin lớn nhất Trung Quốc WeChat, cho biết công ty có một kho dự trữ chip khá lớn mua từ trước đó. Ông đề cập đến các bộ xử lý đồ họa (GPU), một loại chip đã trở thành tiêu chuẩn vàng để huấn luyện mô hình AI lớn. Những mô hình này đòi hỏi sức mạnh tính toán vượt trội mà GPU cung cấp để xử lý khối lượng dữ liệu khổng lồ.
Tăng hiệu quả mô hình AI
Trái với quan điểm cần mở rộng cụm GPU để tạo ra mô hình AI tiên tiến hơn, Lau cho rằng Tencent có thể đạt kết quả huấn luyện tốt với cụm chip nhỏ hơn. "Điều đó giúp chúng tôi xem xét kho chip cao cấp hiện tại và nói rằng, chúng tôi sẽ có đủ chip cao cấp để tiếp tục huấn luyện các mô hình thêm vài thế hệ nữa", ông cho biết.
Với suy luận - quá trình thực hiện nhiệm vụ AI thay vì chỉ huấn luyện, Tencent đang áp dụng "tối ưu hóa phần mềm" nhằm cải thiện hiệu quả, cho phép triển khai cùng một lượng GPU để thực hiện một chức năng cụ thể.
"Tôi nghĩ có nhiều cách để đáp ứng nhu cầu suy luận ngày càng tăng. Chúng tôi chỉ cần tiếp tục khám phá những cách này, và có lẽ dành nhiều thời gian hơn cho phần mềm, thay vì chỉ mua GPU dồn dập", Lau nói. Công ty cũng đang xem xét sử dụng những mô hình AI nhỏ hơn không yêu cầu sức mạnh tính toán quá lớn.
Trong khi đó, Baidu, công ty dịch vụ tìm kiếm trên Internet lớn nhất Trung Quốc, giới thiệu khả năng "toàn diện" của mình. Đây là sự kết hợp giữa hạ tầng điện toán đám mây, các mô hình AI và ứng dụng thực tế dựa trên các mô hình đó, ví dụ chatbot Ernie.
"Kể cả khi không thể tiếp cận chip tiên tiến nhất, khả năng AI toàn diện vẫn cho phép chúng tôi xây dựng những ứng dụng mạnh và mang lại giá trị", Dou Shen, phụ trách mảng kinh doanh AI đám mây của Baidu, cho biết trong cuộc họp báo cáo tài chính của công ty tuần này.
Baidu cũng đang tối ưu hóa phần mềm, giảm chi phí vận hành những mô hình của mình nhờ sở hữu phần lớn công nghệ trong hệ thống, đồng thời tận dụng GPU đang có. "Với những mô hình nền tảng thúc đẩy nhu cầu về sức mạnh tính toán khổng lồ, khả năng xây dựng, quản lý các cụm GPU quy mô lớn và sử dụng GPU hiệu quả đã trở thành lợi thế cạnh tranh quan trọng", Shen nói.
Tập trung vào chip nội địa
Vài năm qua, Trung Quốc tăng cường tự thiết kế và sản xuất chip. Tencent cho biết hãng có thể sử dụng các chip thiết kế riêng hiện sẵn có trong nước.
Theo CNBC, nhiều chuyên gia đồng ý rằng Bắc Kinh vẫn theo sau Washington về chip AI, nhưng đã có tiến bộ đáng kể. "Chip tự phát triển trong nước, cùng với hệ thống phần mềm nội địa ngày càng hiệu quả, sẽ tạo thành nền móng vững chắc cho sự đổi mới dài hạn trong hệ sinh thái AI của Trung Quốc", ông Shen nói.
"Trung Quốc đang phát triển hệ sinh thái bán dẫn nội địa, từ vật liệu, thiết bị đến chip và khâu đóng gói. Các phân khúc đạt mức tiến bộ khác nhau, nhưng Trung Quốc cực kỳ kiên định và tham vọng trong mục tiêu này, và phải thừa nhận họ đã gặt hái thành công đáng kể", nhà phân tích Gupta nhận định.
Nature dẫn nghiên cứu của tổ chức Emerging Technology Observatory (ETO) cho thấy có 475.000 bài nghiên cứu về thiết kế và sản xuất chip được công bố trên toàn cầu giai đoạn 2018-2023. Trong đó, 34% được thực hiện bởi các đơn vị Trung Quốc, vượt xa mức 15% của Mỹ và 18% của châu Âu. Dù không phải các chủ đề "nóng" như AI và mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), Trung Quốc đang dồn sức thúc đẩy tương lai của ngành sản xuất chip nội địa.
Thu Thảo (Tổng hợp)