Mới đây, Lenovo đã gây chú ý không bởi laptop hay điện thoại, máy tính bảng, mà là bởi 1 chú chó robot 6 chân, tích hợp hàng loạt công nghệ hiện đại, bao gồm cả AI, để hỗ trợ giám sát và bảo vệ công trình gỗ cổ nhất còn tồn tại ở Trung Quốc.
Mẫu robot này, có tên Daystar Bot GS, được phát triển bởi Lenovo, sở hữu thiết kế độc đáo với khả năng di chuyển ổn định, vượt trội so với các nền tảng robot thông thường. Robot đã được đưa vào hoạt động tại chùa Sương Mù (Fogong) ở tỉnh Sơn Tây, miền Bắc Trung Quốc, trong khuôn khổ dự án "Chùa Thông minh 2.0".
Dự án do Lenovo hợp tác với Trung tâm nghiên cứu chung về Di sản Văn hóa Tsinghua - Cố Cung triển khai, được xem là bước tiến lớn trong bảo tồn di sản số, đồng thời mở rộng phạm vi ứng dụng thực tiễn của trí tuệ nhân tạo.
Robot 6 chân này được kỳ vọng sẽ hỗ trợ bảo vệ lâu dài ngôi chùa có tuổi đời gần 1.000 năm, được xây dựng từ thời Liêu (năm 1056), thông qua các nhiệm vụ như quét 3D thông minh, tạo mô hình kỹ thuật số và tuần tra an toàn định kỳ.
Chùa Sương Mù cao 67,31 mét, gồm 9 tầng, là công trình gỗ nhiều tầng cổ nhất còn nguyên vẹn trên thế giới và cũng là tòa tháp gỗ cao nhất hiện nay. Với giá trị lịch sử và kiến trúc đặc biệt, công trình này đã được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới.
Ứng dụng AI trong bảo tồn
Trong khuôn khổ dự án, Daystar Bot GS đã hoàn thành việc tái dựng kỹ thuật số chi tiết trần chùa, tạo cơ sở cho đánh giá cấu trúc, phân tích lịch sử và các nỗ lực bảo tồn tiếp theo. Robot này được trang bị hệ thống điều khiển tiên tiến, các thuật toán cảm biến hiện đại và khả năng chống bụi nước IP66, giúp hoạt động ổn định trong môi trường phức tạp.
Với hệ thống thị giác 3D thông minh, robot có thể tái hiện các chi tiết di sản ở cấp độ milimet mà không cần tiếp xúc vật lý. Trí tuệ nhân tạo tích hợp cho phép robot nhận thức môi trường và đưa ra quyết định theo thời gian thực, đảm bảo di chuyển vững vàng và thu thập dữ liệu chính xác ngay cả trên địa hình gồ ghề.
Theo Lenovo, Daystar Bot GS được thiết kế cho các ứng dụng công nghiệp và dịch vụ công, đặc biệt phù hợp với những nhiệm vụ yêu cầu độ chính xác và khả năng thích nghi cao - yếu tố then chốt trong việc bảo vệ di sản văn hóa dễ bị tổn thương.
Ông Vương Hiểu Long, Phó Giám đốc Viện Bảo tồn Kiến trúc cổ và Tượng đất màu tỉnh Sơn Tây, nhận định: "Những ứng dụng sáng tạo như giám sát thông minh và kiểm tra bằng robot giúp chúng ta bảo vệ di sản văn hóa quý giá này một cách hiệu quả và an toàn hơn. Di tích là kết tinh của nền văn minh, truyền tải văn hóa lịch sử và gìn giữ tinh thần dân tộc - chúng là tài sản vô giá của tổ tiên để lại".
Giám sát theo thời gian thực
Dự án còn tích hợp các thuật toán học sâu, cảm biến đa phương thức và mô hình hóa môi trường. Dữ liệu lịch sử và dữ liệu thời gian thực thu thập qua robot sẽ được so sánh, từ đó AI có thể tự động phát hiện những thay đổi về cấu trúc bề mặt, lớp sơn và độ ổn định của gỗ.
Ông Mao Thời Kiệt, Phó Chủ tịch Lenovo kiêm Giám đốc Lenovo Research Thượng Hải, cho biết: "Mục tiêu của chúng tôi là thúc đẩy giới hạn của trí tuệ thể hiện bằng cách áp dụng vào các kịch bản thực tế, có giá trị cao như bảo vệ di sản văn hóa".
Dự án Chùa gỗ Thông minh Yingxian được khởi động lần đầu vào năm 2023. Giai đoạn 2.0 hiện nay là sự nâng cấp dựa trên dữ liệu thu thập từ giai đoạn đầu. Đây cũng là một trong những đề tài đầu tiên thuộc chương trình "Giải pháp sáng tạo trong diễn giải giá trị di sản kiến trúc", do đối tác nghiên cứu Tsinghua - Cố Cung dẫn dắt.
Lấy link